Zasady wnoszenia wpłat na PFRON

Do wnoszenia wpłat na rachunek Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych zobowiązani są pracodawcy, u których stan zatrudnienia wynosi co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i równocześnie nie osiągają oni minimum 6% wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych.

Dla publicznych i niepublicznych uczelni, publicznych i niepublicznych szkół oraz placówek opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizacyjnych, a także publicznych i niepublicznych żłobków, wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosi 2%. W jednostkach tych oblicza się go jako sumę wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych i podwojonego wskaźnika dzieci, wychowanków, uczniów, studentów lub słuchaczy będących osobami niepełnosprawnymi i uczących się lub studiujących w ramach ogólnie obowiązujących w danej jednostce regulaminów nauczania lub studiowania.

Natomiast wskaźnik wychowanków, uczniów, studentów lub słuchaczy niepełnosprawnych oznacza ich udział procentowy w liczbie ogółem odpowiednio: wychowanków, uczniów, studentów lub słuchaczy, według stanu w roku ubiegłym.

Z obowiązku wnoszenia wpłat zwolnieni są pracodawcy, którzy osiągają wymagany minimum 6% wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych przy stanie zatrudnienia na poziomie 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. Z obowiązku wnoszenia wpłat zwolnione są też niedziałające w celu osiągnięcia zysku:

1) domy pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej,

2) hospicja w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej,

3) publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne, których wyłącznym przedmiotem prowadzonej działalności jest rehabilitacja społeczna i lecznicza osób niepełnosprawnych, edukacja osób niepełnosprawnych lub opieka nad osobami niepełnosprawnymi,

4) zakłady opiekuńczo-lecznicze.

Obowiązek ten nie dotyczy również pracodawców prowadzących zakłady będące w likwidacji oraz tych, co do których ogłoszono upadłość.

Ustalenie stanu zatrudnienia

Do liczby pracowników nie wlicza się osób niepełnosprawnych przebywających na urlopach bezpłatnych. Nie wlicza się też osób niebędących niepełnosprawnymi zatrudnionych:

1) na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego,

2) przebywających na urlopie rodzicielskim,

3) przebywających na urlopach wychowawczych,

4) nieświadczących pracy w związku z odbywaniem służby wojskowej albo służby zastępczej,

5) będących uczestnikami Ochotniczych Hufców Pracy,

6) nieświadczących pracy w związku z uzyskaniem świadczenia rehabilitacyjnego,

7) przebywających na urlopach bezpłatnych, których obowiązek udzielenia określają odrębne ustawy.

Jako pracowników traktuje się osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Tak wynika z art. 2 Kodeksu pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 108 ze zm.). W świetle tej definicji zauważyć należy, że przymiotu takiego nie posiadają osoby wykonujące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych.

Niepełnosprawność pracownika

Zgodnie z art. 3 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, zwanej dalej ustawą o rehabilitacji, ustalone zostały trzy stopnie niepełnosprawności, tj.:

• znaczny,
   
• umiarkowany,
   
• lekki.

Ponadto za osobę niepełnosprawną w rozumieniu ustawy o rehabilitacji uznać należy osobę posiadającą orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o:

• całkowitej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 2 i niezdolności do samodzielnej egzystencji, ustalone na podstawie art. 13 ust. 5 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383 ze zm.), zwanej dalej ustawą emerytalną, które traktowane jest na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
   
• niezdolności do samodzielnej egzystencji, ustalone na podstawie art. 13 ust. 5 ustawy emerytalnej, które jest traktowane na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
   
• całkowitej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy emerytalnej, które traktowane jest na równi z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
   
• częściowej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy emerytalnej oraz celowości przekwalifikowania, o którym mowa w art. 119 ust. 2 i 3 ustawy emerytalnej, traktowane na równi z orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności, z wyjątkiem orzeczeń o częściowej niezdolności do pracy, wydanych w okresie od 1 stycznia do 16 sierpnia 1998 r., które traktowane są na równi z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.

Orzeczenia innych organów (np. KRUS, wojskowych komisji lekarskich lub komisji lekarskich MSWiA) wydane po 31 grudnia 1997 r. nie stanowią podstawy do uznania osoby za niepełnosprawną w rozumieniu ustawy o rehabilitacji.

Orzeczenia o zaliczeniu do grupy inwalidzkiej, wydane przed 1 stycznia 1998 r., traktuje się na równi z odpowiednim orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności - jeżeli przed tą datą nie utraciły ważności.

Termin ponoszenia opłat

Pracodawca zobowiązany jest dokonać wpłaty na PFRON w terminie do dnia 20. następnego miesiąca po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności powodujące powstanie obowiązku wpłat. W tym też terminie trzeba wysłać przez teletransmisję danych do PFRON stosowne deklaracje, z których będzie wynikać kwota wpłaty. Natomiast roczne deklaracje lub informacje należy składać do 20 stycznia roku następnego po roku, w którym zaistniały okoliczności powodujące powstanie obowiązku.

W razie niezłożenia przez pracodawcę deklaracji lub informacji, pomimo powstania obowiązku, Fundusz może zażądać podania wyjaśnień w sprawie przyczyn niezłożenia dokumentu lub wezwać do jego złożenia.

W sytuacji kiedy termin ten będzie przypadał w sobotę bądź w dzień ustawowo wolny od pracy, przy jego ustalaniu stosuje się art. 12 § 5 Ordynacji podatkowej (Dz. U. z 2017 r. poz. 201 ze zm.). Wówczas za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy.

Składanie dokumentów

Każdy pracodawca może wyznaczyć jedną, dwie lub więcej osób upoważnionych do składania dokumentów w ramach systemu teleinformatycznego e-PFRON2. Należy przy tym rozróżnić poziomy uprawnień możliwe do nadania poszczególnym osobom - mogą one mieć uprawnienia do:

• wypełniania dokumentów - uprawnienie nadawane każdemu użytkownikowi,
   
• podpisania dokumentu - osoba podpisująca dokument bierze na siebie odpowiedzialność za zawartość podpisywanego dokumentu (podobnie jak w przypadku dokumentów papierowych),
   
• wysyłania wcześniej podpisanych dokumentów (czynność analogiczna do nadawania przesyłki poleconej w urzędzie pocztowym).