Zmiany planowane w 2018 r.

Prowadzone są prace nad nowelizacją ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Zmiany wprowadzone mają zostać w ramach programu "Za życiem". Obecnie projekt po I czytaniu w Sejmie skierowany został do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny (stan na dzień oddania GP do druku).

Zwolnienie z wpłat

W aktualnym stanie prawnym wpłat na Fundusz z tytułu zbyt małego wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych nie wnoszą pracodawcy, którzy osiągają wymagany minimum 6% wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych przy stanie zatrudnienia na poziomie 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. Obowiązek ten nie dotyczy m.in. pracodawców prowadzących zakłady będące w likwidacji oraz te, co do których ogłoszono upadłość.

Planowane zmiany przewidują, że pracodawcy prowadzący zakłady pracy będące w likwidacji przestaną korzystać ze zwolnienia i zobowiązani będą do wnoszenia wpłat na PFRON w sytuacji, gdy stan zatrudnienia będzie wynosić co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i równocześnie nie będą osiągać minimum 6% wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych.

Zmiana ta wynika z braku uzasadnienia zastosowania zwolnienia do tych podmiotów z uwagi na fakt, że przyczyną podjęcia decyzji o likwidacji nie musi być trudna sytuacja przedsiębiorstwa, ale np. decyzja o zakończeniu lub przekształceniu działalności.

Informacje o obniżeniu wpłat na podstawie oświadczenia

Kolejna zmiana dotyczy wystawiania informacji w zakresie przysługującego obniżenia na PFRON z tytułu dokonanego zakupu. W nowym trybie wystawiania ulg sprzedający będzie miał obowiązek poinformowania nabywcy o zasadach nabywania i korzystania z obniżenia wpłat na PFRON oraz o możliwości złożenia przez nabywcę oświadczenia o zamiarze korzystania z takiej ulgi. Informacja ta będzie przekazywana nabywcy wraz z fakturą dokumentującą zakup. Obowiązek ten sprzedający powinien wykonać nie później niż w dniu terminowej zapłaty przez nabywcę za zakup mający uprawniać do ulgi. Nabywca będzie miał 7 dni od dnia otrzymania informacji od sprzedającego na złożenie sprzedającemu oświadczenia o zamiarze korzystania z prawa do obniżenia wpłaty.

Z uzasadnienia do projektu wynika, że ma to usprawnić działalność podmiotów dokonujących sprzedaży, jak i zlikwidować problem otrzymywania przez nabywców niechcianych informacji o kwocie obniżenia. Jednocześnie nabywcy chcący korzystać z ulg uzyskają gwarancję, że zostaną odpowiednio poinformowani o możliwości korzystania z ulgi i otrzymają informację o kwocie obniżenia. Jeżeli sprzedający nie wykona obowiązku i nie udzieli zainteresowanemu kontrahentowi informacji o przysługującym obniżeniu, to będzie zobowiązany do dokonania wpłaty na PFRON w wysokości 10% kwoty należności ogółem określonej na fakturze dokumentującej zakup uprawniający nabywcę do ulgi.

Kwota ulgi

Zmiany przewidują wprowadzenie zasady, zgodnie z którą kwota ulgi obliczona przez sprzedającego nie będzie mogła być wyższa od 50% kwoty netto należności wykazanej na fakturze dokumentującej zakup. Celem wprowadzenia tej zmiany jest zapobieżenie możliwym nieprawidłowościom wynikającym z korekt faktur zakupów związanych ze zwrotami towarów, na które wystawiono już ulgi. Przepis wyraźnie wskazuje, że na kwotę ulgi wpływ będzie miała nie tylko kwota należności za zakup pierwotnie ustalona przez strony, lecz również wszelkie zmiany tej kwoty (np. wynikające ze zwrotów zakupów).

Stany zatrudnienia

Kolejna projektowana zmiana dotyczy kwestii ustalania stanów zatrudnienia na potrzeby wyliczenia przysługującej kwoty obniżenia. Pracodawcy mają bowiem wiele wątpliwości dotyczących stosowania wyłączeń ze stanów przewidzianych w art. 21 ust. 5 ustawy o rehabilitacji. Wyłączenia te jednolicie stosowane są przez pracodawców np. dla celów dofinansowania do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych, statusu zakładu pracy chronionej czy obliczania wpłat na PFRON. Natomiast konieczność ich stosowania przez sprzedających nie jest obecnie unormowana. Projektowana w tym zakresie zmiana będzie dla nich korzystna. Przewiduje bowiem, że nie będą musieli uwzględniać w stanach zatrudnienia osób pełnosprawnych nieświadczących pracy (np. w związku z odbywaniem służby wojskowej czy przebywaniem na urlopach związanych z rodzicielstwem lub na świadczeniu rehabilitacyjnym). Wskazany zostać ma też okres, który ma być brany pod uwagę przy ustalaniu stanu zatrudnienia dla potrzeb wykazania struktury wymaganej od sprzedającego zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o rehabilitacji. Ma nim być dzień wystawienia faktury. W opinii ustawodawcy przyjęcie tego szczególnego rozwiązania jest celowe: "z uwagi na konieczność zapewnienia pewności prawnej sprzedających co do zakresu ich obowiązku określonego w art. 22 ust. 1a ustawy o rehabilitacji. W dniu wystawienia faktury, wraz z którą może być przekazana informacja o zasadach obniżania wpłat na PFRON, nie są znane przeciętne miesięczne stany zatrudnienia za ten miesiąc, czego wymaga art. 2 pkt 6 ustawy o rehabilitacji. Dlatego dane te będą ustalane na dzień wystawienia faktury, a nie na miesiąc jej wystawienia czy na miesiąc, do którego przyporządkowano przychód z zakupu, o którym mowa w art. 22 ust. 1 ustawy o rehabilitacji".

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 27.08.1997 r. o rehabilitacji... (Dz. U. z 2018 r. poz. 511)

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18.09.1998 r. w sprawie rodzajów schorzeń... (Dz. U. nr 124, poz. 820 ze zm.)