Prezentacja ulg w opłacaniu składki zdrowotnej dla przedsiębiorców

Zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej emeryta/rencisty

Zgodnie z art. 82 ust. 8 ustawy zdrowotnej, składka na ubezpieczenie zdrowotne nie jest opłacana z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności przez osobę, której świadczenie emerytalne lub rentowe nie przekracza miesięcznie kwoty minimalnego wynagrodzenia, w przypadku gdy osoba ta:

• uzyskuje dodatkowe przychody z tego tytułu w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury lub
   
• opłaca podatek dochodowy w formie karty podatkowej.

Pod pojęciem świadczenie emerytalne oraz świadczenie rentowe, o których mowa wyżej, należy rozumieć kwotę odpowiednio emerytury lub renty wraz z dodatkiem pielęgnacyjnym, a w przypadku renty rodzinnej, także z dodatkiem dla sieroty zupełnej. W kwocie świadczenia nie uwzględnia się innych dodatków, zasiłków, świadczeń pieniężnych i ryczałtu energetycznego, ekwiwalentu pieniężnego z tytułu prawa do bezpłatnego węgla oraz deputatu węglowego. Tak wyjaśnił ZUS w piśmie z 1 marca 2005 r. (znak FUu 400-894/03). Na podstawie powołanego przepisu, zwolniony z opłacania składki zdrowotnej może być emeryt lub rencista prowadzący pozarolniczą działalność, którego świadczenie emerytalne lub rentowe nie przekracza miesięcznie kwoty 2.100 zł (tj. kwoty minimalnego wynagrodzenia), jeżeli:

• uzyskuje przychody z działalności w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 514,90 zł (50% z kwoty najniższej emerytury, która obecnie wynosi 1.029,80 zł) lub
   
• z działalności opłaca podatek dochodowy w formie karty podatkowej.

Emeryt prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, z tytułu której opłaca podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Otrzymuje świadczenie emerytalne w wysokości 1.750 zł, a z prowadzonej działalności w maju 2018 r. uzyskał przychody w kwocie 500 zł.

Z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej emeryt jest zwolniony z obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne za maj 2018 r., ponieważ:

• pobiera świadczenie emerytalne w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty minimalnego wynagrodzenia,
   
• w maju 2018 r. z działalności pozarolniczej uzyskał przychody w kwocie nieprzekraczającej 50% kwoty najniższej emerytury, tj. kwoty 514,90 zł. 

Przyjmijmy, że w czerwcu 2018 r. z tytułu prowadzonej działalności emeryt uzyska przychody w kwocie 650 zł, a więc w kwocie wyższej niż 50% kwoty najniższej emerytury, zatem za czerwiec 2018 r. zobowiązany będzie do opłacenia składki zdrowotnej.

Rencista prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną w formie karty podatkowej. Otrzymuje świadczenie rentowe w kwocie 1.850 zł (co istotne - bez znaczenia jest tutaj osiągnięty przychód z pozarolniczej działalności). 

Z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej rencista jest zwolniony z obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne, ponieważ: 

• pobiera świadczenie rentowe w wysokości nieprzekraczającej kwoty minimalnego wynagrodzenia,
   
• działalność opodatkowana jest w formie karty podatkowej. 

Wspomnijmy, że osoba mająca ustalone prawo do emerytury lub renty, prowadząca działalność gospodarczą, w przypadku spełnienia warunków, o których mowa w art. 82 ust. 8 ustawy zdrowotnej, podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu, natomiast jest zwolniona z opłacania składki na to ubezpieczenie. Oznacza to, że jest ona zobowiązana do dokonania zgłoszenia do tego ubezpieczenia, jak również ma obowiązek składać dokumenty rozliczeniowe, w których wykazuje podstawę wymiaru składki w wysokości, o której mowa w art. 81 ust. 2 ustawy zdrowotnej, tj. zadeklarowanej kwoty, nie niższej niż 75% przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale poprzedniego roku (w 2018 r. nie niższej niż 3.554,93 zł) oraz składkę w wysokości "0". Jeśli w danym miesiącu nie zostały spełnione warunki uprawniające do nieopłacania składki zdrowotnej, to za ten miesiąc przedsiębiorca zobowiązany jest ją uregulować.

Zwolnienie z opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne lub jej obniżenie osoby niepełnosprawnej

Z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności składka na ubezpieczenie zdrowotne nie jest opłacana przez osobę zaliczoną do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności w przypadku, gdy osoba ta:

• uzyskuje przychody z tego tytułu w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury (tj. obecnie kwoty 514,90 zł) lub
   
• opłaca podatek dochodowy w formie karty podatkowej (art. 82 ust. 9 ustawy zdrowotnej).

Przedsiębiorca legitymujący się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną zryczałtowanym podatkiem od przychodów ewidencjonowanych. Z prowadzonej działalności w maju 2018 r. osiągnął przychód w wysokości 490 zł.

Z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej przedsiębiorca jest zwolniony z obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne za maj 2018 r., ponieważ:

• jest osobą zaliczoną do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności,
   
• w tym miesiącu z działalności uzyskał przychód w wysokości nieprzekraczającej 50% kwoty najniższej emerytury, tj. kwoty 514,90 zł.

Przyjmijmy, że w czerwcu 2018 r. z tytułu prowadzonej działalności przedsiębiorca uzyska przychód w kwocie 550 zł. Ponieważ jest on wyższy niż 50% kwoty najniższej emerytury, za czerwiec 2018 r. będzie zobowiązany do opłacenia składki zdrowotnej.

Przedsiębiorca zaliczony do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną w formie karty podatkowej.

Z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej przedsiębiorca jest zwolniony z obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne, ponieważ:

• jest osobą zaliczoną do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności,
   
• działalność opodatkowana jest w formie karty podatkowej.

Obniżenie składki zdrowotnej do wysokości zaliczki na podatek dochodowy

Zgodnie z art. 82 ust. 10 ustawy zdrowotnej, składka na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności jest opłacana w wysokości nieprzekraczającej kwoty należnej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, w przypadku gdy osoba zaliczona do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności uzyskuje przychód jedynie z tego tytułu.

Ulgi tej nie stosuje się do osób, które opłacają podatek w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub w formie karty podatkowej.

Na podstawie tego przepisu, osoba prowadząca pozarolniczą działalność, może opłacać składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości obniżonej do wysokości należnej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, w przypadku gdy:

• została zaliczona do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności,
   
• uzyskuje przychód jedynie z tytułu działalności.

Przedsiębiorca jest zaliczony do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Uzyskuje on przychody jedynie z działalności gospodarczej opodatkowanej według skali podatkowej. W maju 2018 r. należna zaliczka na podatek dochodowy od uzyskanych przychodów z tej działalności wyniosła 250 zł. Z tytułu prowadzonej działalności za maj 2018 r. przedsiębiorca opłaca składkę na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie obniżonej do wysokości zaliczki, czyli w wysokości 250 zł (a nie w wysokości 319,94 zł), ponieważ:

• działalność pozarolnicza stanowi dla niego jedyne źródło przychodów,
   
• jest osobą zaliczoną do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

Przyjmujemy, że w czerwcu 2018 r. należna zaliczka od przychodów z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności wyniesie 400 zł. Należna zaliczka jest zatem wyższa niż obowiązująca składka zdrowotna, dlatego za czerwiec br. osoba ta obowiązana jest opłacić składkę zdrowotną w pełnej wysokości, czyli w kwocie 319,94 zł.

Zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej osoby pobierającego zasiłek macierzyński w wysokości nieprzekraczającej świadczenia rodzicielskiego

Z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności składka na ubezpieczenie zdrowotne nie jest opłacana przez osobę, której zasiłek macierzyński nie przekracza miesięcznie kwoty świadczenia rodzicielskiego, o którym mowa w przepisach o świadczeniach rodzinnych (art. 82 ust. 9a ustawy zdrowotnej). Zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej dotyczy osób prowadzących pozarolniczą działalność, pobierających zasiłek macierzyński w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 1.000 zł, bez względu na to z jakiego tytułu ubezpieczenia nabyły one prawo do tego zasiłku. Oznacza to, że osoba pobierająca zasiłek macierzyński (np. z ubezpieczenia pracowniczego lub jako zleceniobiorca albo osoba prowadząca pozarolniczą działalność), która w tym okresie prowadzi pozarolniczą działalność jest zwolniona z opłacania składki zdrowotnej, o ile zasiłek macierzyński nie przekracza miesięcznie 1.000 zł. Jak wyjaśnił ZUS w dniu 27 stycznia 2016 r. na stronie internetowej www.zus.pl: "(...) W przypadku, gdy osoba prowadząca pozarolniczą działalność lub współpracująca przy jej prowadzeniu, nabywa prawo do zasiłku macierzyńskiego w trakcie miesiąca (bez względu z jakiego tytułu), zwolnienie z obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne przysługuje począwszy od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstało prawo do zasiłku macierzyńskiego i wygasa z końcem ostatniego dnia miesiąca, za który w całości przysługiwało prawo do zasiłku macierzyńskiego. Jedynie w przypadku nabycia prawa do zasiłku od pierwszego dnia miesiąca, zwolnienie przysługuje już od tego miesiąca. Wynika to z tego, że zgodnie z art. 79 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest miesięczna i niepodzielna, co oznacza, iż za część miesiąca poprzedzającą nabycie prawa do zasiłku macierzyńskiego, składka ta powinna być opłacona w pełnej wysokości. Natomiast w sytuacji, gdy pozarolnicza działalność lub współpraca jest podejmowana w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego, do którego prawo zostało nabyte z innego tytułu (w miesięcznej wysokości nieprzekraczającej 1.000 zł), zwolnienie to przysługuje już od dnia, w którym nastąpiło objęcie obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności lub współpracy. (...)".

Osoby prowadzące pozarolniczą działalność, spełniające warunki do zwolnienia z opłacania składki zdrowotnej, powinny być zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego z kodem tytułu ubezpieczenia 05 80 X X.