Ulga na start

Przepisy tworzące Konstytucję Biznesu wprowadziły od 30 kwietnia 2018 r. zmiany m.in. w ubezpieczeniach społecznych. Dzięki nowym rozwiązaniom osoba, która zarejestrowała działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG może przez pierwsze miesiące prowadzenia firmy nie zgłaszać się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i nie płacić za siebie składek na te ubezpieczenia. W okresie korzystania z tej preferencji opłaca za siebie tylko składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

Dla kogo ulga?

Ulga na start wynika z art. 18 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2018 r. poz. 646). Może z niej skorzystać przedsiębiorca będący osobą fizyczną prowadzący działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG (także jako wspólnik spółki cywilnej). Preferencja ta polega na tym, że przez okres 6 miesięcy kalendarzowych liczonych od dnia podjęcia działalności gospodarczej przedsiębiorca nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu). Nie ma więc obowiązku opłacania składek na te ubezpieczenia.

Z ulgi tej nie może jednak skorzystać każda osoba zakładająca własną firmę. Mają do niej prawo przedsiębiorcy, którzy:

• podejmują działalność gospodarczą po raz pierwszy albo ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia oraz
   
• nie wykonują działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy, u którego przed dniem rozpoczęcia tej działalności w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywali w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres obecnie wykonywanej działalności gospodarczej.

Począwszy od dnia dokonania wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, przedsiębiorca ma jednak obowiązek zgłosić się do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego i opłacać za siebie - jako przedsiębiorcę - składkę zdrowotną. Zgłoszenia wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego dokonuje się na druku ZUS ZZA. Jako kod tytułu ubezpieczenia, jak informuje ZUS na stronie internetowej www.zus.pl, osoba korzystająca z ulgi na start powinna podać 05 40 X X.

Druk ZUS ZZA dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale Składki ZUS.

Okres trwania ulgi

Przedsiębiorca spełniający określone warunki może korzystać z ulgi na start maksymalnie przez 6 miesięcy kalendarzowych. Początek tego okresu stanowi dzień faktycznego rozpoczęcia wykonywania działalności. W przypadku gdy dzień ten przypada pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, miesiąc ten wlicza się do 6 miesięcy trwania ulgi (przykład 1).

Jeśli natomiast przedsiębiorca rozpocznie wykonywanie działalności gospodarczej w trakcie miesiąca kalendarzowego, wówczas tego miesiąca nie wlicza się do okresu trwania ulgi na start (przykład 2).

Jeżeli w okresie korzystania z ulgi na start przedsiębiorca zawiesi wykonywanie działalności gospodarczej, wówczas okres zawieszenia nie przerwie biegu 6 miesięcy (przykład 3).

Rezygnacja z ulgi

Nowy przedsiębiorca korzystający z ulgi na start ma prawo z niej zrezygnować. Jeśli początkujący przedsiębiorca zdecyduje, że np. już po 3 miesiącach od rozpoczęcia wykonywania działalności chciałby się zgłosić do ubezpieczeń społecznych, to zostanie nimi objęty od dnia wskazanego w druku zgłoszeniowym, ale nie wcześniej niż od dnia jego złożenia w organie rentowym. Jeżeli będzie spełniał warunki określone w art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, to przez następne 24 miesiące kalendarzowe będzie mógł opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od ulgowej podstawy wymiaru, tj. nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Okres 24 miesięcy kalendarzowych, w których będzie mógł opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia, będzie wówczas liczony od dnia dokonania przez przedsiębiorcę zgłoszenia do tych ubezpieczeń.

Należy jednak pamiętać, że jeśli przedsiębiorca, który zrezygnuje z ulgi na start, np. po kolejnych 2 miesiącach od momentu zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych uzna, że decyzja o rezygnacji z ulgi na start była błędna, nie będzie mógł skorzystać z niej ponownie. Kolejny raz będzie mógł skorzystać z tej preferencji dopiero po upływie 60 miesięcy kalendarzowych od dnia zakończenia działalności bądź jej zawieszenia (przykład 4).

Co po uldze na start?

Po upływie pierwszych 6 miesięcy prowadzenia firmy przedsiębiorca może skorzystać z tzw. małego ZUS, o ile oczywiście spełni warunki określone w art. 18a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Oznacza to, że przez następne 24 miesiące kalendarzowe prowadzenia działalności gospodarczej będzie mógł opłacać za siebie składki na ubezpieczenia społeczne naliczone od podstawy wynoszącej 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia (w 2018 r. wynosi ona 630 zł).

Obowiązkowe składki za inne osoby

Na gruncie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych początkujący przedsiębiorca korzystający z ulgi na start nie jest uznawany za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność. Jeśli jednak przez pierwsze 6 miesięcy przy prowadzeniu działalności gospodarczej początkującemu przedsiębiorcy pomaga np. osoba współpracująca (tj. małżonek, dziecko własne, dziecko drugiego małżonka, dziecko przysposobione, rodzic, macocha, ojczym lub osoba przysposabiająca) pozostająca z nim we wspólnym gospodarstwie domowym, wówczas przedsiębiorca pełni w stosunku do niej rolę płatnika składek. Ma zatem obowiązek zgłosić ją do ubezpieczeń społecznych i/lub ubezpieczenia zdrowotnego oraz rozliczać i opłacać za nią składki ubezpieczeniowe do ZUS.

W okresie korzystania z ulgi na start przedsiębiorca ma obowiązek ubezpieczyć w ZUS zatrudnione przez niego osoby oraz opłacać za nie składki społeczne i zdrowotną.