Podstawa wymiaru składki na Fundusz Pracy

Składki na Fundusz Pracy opłaca się za okres trwania obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych w trybie i na zasadach przewidzianych dla składek na ubezpieczenia społeczne (art. 107 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia).

Spółka z o.o. zatrudnia siedmiu zleceniobiorców w wieku odpowiednio od 33 do 45 lat, którzy ze zlecenia uzyskują wynagrodzenie w wysokości od 2.200 zł do 3.900 zł. Trzy osoby z tytułu umowy zlecenia podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, a cztery podlegają tym ubezpieczeniom dobrowolnie. Spółka z o.o. opłaca składki na Fundusz Pracy tylko za zleceniobiorców objętych obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi.

Składkę na Fundusz Pracy ustala się od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (bez stosowania rocznego ograniczenia), wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca, co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę (w 2017 r. jest to kwota 2.000 zł; w 2018 r. będzie to 2.100 zł).

Pracownik (w wieku 45 lat) jest zatrudniony na 1/3 etatu, za wynagrodzeniem określonym w stałej miesięcznej wysokości (1.000 zł). Jest to jego jedyne zatrudnienie. Ponieważ przychód stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracownika jest niższy od kwoty wynoszącej co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę, pracodawca nie opłaca za niego składki na Fundusz Pracy.

Przeliczenia kwoty podstawy wymiaru składek na okres miesiąca, o którym mowa wyżej, dokonuje się poprzez ustalenie (w miesiącu, w którym praca była wykonywana przez jego część) jaka byłaby podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, gdyby pracownik świadczył pracę przez cały miesiąc. Obowiązek przeliczenia podstawy wymiaru składek dotyczy sytuacji, w których podstawa za dany miesiąc jest niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę z powodu:

• zatrudnienia przez niepełny miesiąc (np. rozpoczęcie lub zakończenie zatrudnienia w trakcie miesiąca),
   
• świadczenia pracy przez niepełny miesiąc z powodu pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy z tytułu choroby albo pobierania zasiłku z ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego,
   
• korzystania przez część miesiąca z urlopu bezpłatnego,
   
• innych nieobecności w pracy, które powodują zmniejszenie należnego wynagrodzenia za pracę.

Po ustaleniu, że przychód w wyniku przeliczenia na okres miesiąca wyniósłby co najmniej minimalne wynagrodzenie, należy opłacić składkę na Fundusz Pracy.

Pracownik (38 lat) został zatrudniony od 6 listopada 2017 r. w pełnym wymiarze czasu pracy w systemie podstawowym (praca od poniedziałku do piątku). Wynagrodzenie określone zostało w stałej miesięcznej wysokości 2.200 zł.

W listopadzie 2017 r. wymiar czasu pracy wynosił 160 godzin, a pracownik w związku z zatrudnieniem od 6 listopada br. nie przepracował 16 godzin (2 dni x 8 godz.).

W dniu 30 listopada 2017 r. pracownik otrzymał wynagrodzenie za pracę w wysokości 1.980 zł, zgodnie z wyliczeniem: 2.200 zł : 160 godz. = 13,75 zł; 13,75 zł x 16 godz. = 220 zł; 2.200 zł - 220 zł = 1.980 zł.

Od uzyskanego przez pracownika wynagrodzenia podlegającego oskładkowaniu (1.980 zł) pracodawca obowiązany jest opłacić składkę na Fundusz Pracy, ponieważ po przeliczeniu na okres miesiąca jest ono wyższe (wystarczy, aby było równe) od minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Pracownik jest zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem w wysokości 3.000 zł. W listopadzie 2017 r. chorował i przedłożył pracodawcy zwolnienie lekarskie obejmujące 15 dni tego miesiąca.

Za listopad 2017 r. wynagrodzenie pracownika wyniosło 1.500 zł, zgodnie z wyliczeniem: 3.000 zł : 30 = 100 zł; 100 zł x 15 dni = 1.500 zł; 3.000 zł - 1.500 zł = 1.500 zł, a ponadto uzyskał on zasiłek chorobowy za 15 dni choroby.

Pracodawca obowiązany jest opłacić za pracownika składkę na Fundusz Pracy, ponieważ gdyby pracownik przepracował cały miesiąc, to uzyskałby wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w wysokości wyższej niż minimalne.

Przeliczenia na okres miesiąca, o którym mowa w art. 104 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia, w przypadku umów zlecenia (także agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia) dokonuje się w przypadku umowy zlecenia trwającej kilka miesięcy, z określonym w umowie wynagrodzeniem w stawce miesięcznej, gdy zleceniobiorca wykonywał pracę przez niepełny miesiąc (np. z uwagi na rozpoczęcie lub zakończenie wykonywania umowy zlecenia w trakcie miesiąca, chorobę). Tak wyjaśnia ZUS w poradniku pt. "Zasady opłacania składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz Fundusz Emerytur Pomostowych", dostępnym na stronie internetowej www.zus.pl. Wówczas ustala się, ile wyniosłaby podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, gdyby wykonywał on pracę przez cały miesiąc. Gdy ustalona w powyższy sposób podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest co najmniej równa kwocie minimalnego wynagrodzenia za pracę, to zleceniodawca jest obowiązany do opłacenia za zleceniobiorcę składki na Fundusz Pracy. Jeżeli zaś w umowie zlecenia określono wynagrodzenie za jej wykonanie np. w stawce akordowej lub prowizyjnej, to dla ustalenia obowiązku opłacania składki na Fundusz Pracy nie dokonuje się przeliczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na okres miesiąca. W takim przypadku o obowiązku opłacania składki na ten Fundusz za zleceniobiorcę decyduje wysokość przychodu osiągniętego w tym miesiącu, stanowiąca podstawę wymiaru składek na ww. ubezpieczenia. Jeśli jest co najmniej równa kwocie minimalnego wynagrodzenia, to zleceniodawca ma obowiązek opłacenia składki na Fundusz Pracy.

We wskazanym wcześniej poradniku ZUS wyjaśnił również, że: "(...) podstawę wymiaru tej składki (na Fundusz Pracy - przypis redakcji) zawsze będzie stanowił przychód z tytułu wykonywania tej umowy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przeliczenie podstawy wymiaru składek na okres miesiąca dokonywane jest tylko i wyłącznie w celu ustalenia obowiązku opłacania składki na Fundusz Pracy za dany miesiąc. (...)".

Spółka z o.o. na okres od 1 sierpnia do 31 grudnia 2017 r. zawarła umowę zlecenia z osobą fizyczną (w wieku 43 lat). Z tego tytułu podlega ona obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, ubezpieczeniu wypadkowemu oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu, a ponadto wniosła o dobrowolne ubezpieczenie chorobowe.

W umowie zlecenia wynagrodzenie określono miesięcznie na kwotę 2.800 zł i jest ono wypłacane w ostatnim dniu roboczym danego miesiąca.

W listopadzie br. zleceniobiorca przez część miesiąca chorował i w ramach umowy wykonał tylko 60% powierzonej mu pracy, uzyskując wynagrodzenie w wysokości 1.680 zł oraz zasiłek chorobowy.

Spółka z o.o. za listopad br. opłaca za zleceniobiorcę składkę na Fundusz Pracy, ponieważ przychód podlegający oskładkowaniu w przeliczeniu na okres miesiąca jest wyższy (wystarczy, aby był równy) niż minimalne wynagrodzenie.

W okresie od 1 października do 30 listopada 2017 r. osoba (w wieku 29 lat) wykonywała umowę zlecenia, w której odpłatność określono w stawce akordowej. Z tego tytułu podlegała ona obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, ubezpieczeniu wypadkowemu oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu (nie wniosła o dobrowolne ubezpieczenie chorobowe). Umowa zlecenia była jedynym tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń. Z umowy zlecenia otrzymała ona: w październiku - 1.900 zł, w listopadzie - 2.900 zł.

Zleceniodawca nie opłacił składki na Fundusz Pracy za październik br., ponieważ w tym miesiącu podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu umowy zlecenia była niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia. Składka ta jest natomiast należna za listopad 2017 r.