Osoby, za które opłaca się składkę na FGŚP

Pracodawca, o którym mowa w art. 9 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych, obowiązany jest opłacać za pracowników składki na FGŚP.

Pracownikiem, zgodnie z art. 10 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych, jest osoba fizyczna, która zgodnie z przepisami polskiego prawa:

• pozostaje z pracodawcą w stosunku pracy lub
   
• jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę nakładczą albo
   
• wykonuje pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo
   
• wykonuje pracę zarobkową na podstawie innej niż stosunek pracy na rzecz pracodawcy będącego rolniczą spółdzielnią produkcyjną, spółdzielnią kółek rolniczych lub inną spółdzielnią zajmującą się produkcją rolną,

jeżeli z tego tytułu podlega obowiązkowi ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.

Dla celów opłacania składki na FGŚP za pracownika nie uważa się pomocy domowej zatrudnionej przez osobę fizyczną.

Od 5 września 2017 r. pracownikami dla celów opłacania składki na FGŚP są także małżonek pracodawcy, jego dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodzice, macocha i ojczym oraz osoby przysposabiające, a także rodzeństwo, wnuki, dziadkowie, zięciowie i synowe, bratowe, szwagierki i szwagrowie wykonujący pracę na podstawie wymienionych wcześniej umów, jeśli podlegają z tego tytułu obowiązkowi ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.

W sytuacji gdy osoby, za które istnieje obowiązek opłacania składki na FGŚP, wiek odpowiednio 55 lat i 60 lat osiągają w trakcie miesiąca kalendarzowego, to nie opłaca się za nich składek na ten Fundusz od następnego miesiąca, z zastrzeżeniem, że w razie ukończenia ww. wieku pierwszego dnia danego miesiąca - nie opłaca się tej składki już od tego miesiąca (patrz wyjaśnienie na str. 7-8 niniejszego opracowania).

W spółce z o.o. umowę zlecenia wykonuje osoba w wieku 39 lat. Z tego tytułu nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, bowiem jest pracownikiem innego podmiotu zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy; zlecenia nie wykonuje na rzecz własnego pracodawcy.

Załóżmy, że zleceniobiorca z umowy zlecenia wniósł o dobrowolne ubezpieczenia emerytalno-rentowe. Spółka z o.o. nie opłaca za zleceniobiorcę składki na FGŚP (także na FP), ponieważ umowa zlecenia nie jest tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalno-rentowych.

Osoba prowadzi działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej i zatrudnia kilku pracowników oraz zleceniobiorców. Od 1 grudnia 2017 r. osoba ta zatrudniła na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy swoją córkę w wieku 34 lat (prowadzącą odrębne gospodarstwo domowe). Przedsiębiorca opłaca za nią składki na FGŚP.

Od 5 września 2017 r. obowiązek opłacania składek na FGŚP dotyczy także osób zatrudnionych w ramach stosunku pracy, spokrewnionych/spowinowaconych z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, które w rozumieniu ustawy o sus są traktowane jako osoby współpracujące. Obejmuje on zatem małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, zatrudnione w ramach umowy o pracę, jeżeli pozostają z osobą prowadzącą działalność we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności. Tak wyjaśnił ZUS na stronie internetowej www.zus.pl, wskazując, że: "(...) W przypadku osób zatrudnionych w ramach stosunku pracy obowiązek ten będzie dotyczył wszystkich pracowników, nawet wówczas, gdy dana osoba w rozumieniu przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych będzie objęta obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych jako osoba współpracująca. (...)".

Przedsiębiorca od 1 grudnia 2017 r. zatrudnił na podstawie umowy o pracę syna (w wieku 23 lat), z którym prowadzi wspólne gospodarstwo domowe. Dla celów ubezpieczeń w ZUS, jest on traktowany jako osoba współpracująca. Został więc zgłoszony do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZUA, z kodem tytułu ubezpieczenia 05 11 0 0.

Przedsiębiorca opłaca za syna-osobę współpracującą składki na ubezpieczenia społeczne od podstawy najniższej, czyli w 2017 r. od kwoty 2.557,80 zł. Od tej podstawy opłaca za niego też składki na Fundusz Pracy i FGŚP.

Przyjmujemy założenia z poprzedniego przykładu, z tym że syn przedsiębiorcy współpracuje przy prowadzonej działalności "bezumownie".

Przedsiębiorca nie opłaca za syna-osobę współpracującą składki na FGŚP.