Przerwanie przez matkę urlopu albo pobierania zasiłku z powodu hospitalizacji

Pracownica, która przebywa w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym wykonującym działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne, ze względu na stan zdrowia uniemożliwiający jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem, po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 8 tygodni urlopu macierzyńskiego, może przerwać urlop macierzyński na okres pobytu w tym szpitalu albo w zakładzie, jeżeli:

• część urlopu macierzyńskiego za ten okres wykorzysta pracownik-ojciec wychowujący dziecko albo pracownik-inny członek najbliższej rodziny,
   
• osobistą opiekę nad dzieckiem w tym okresie będzie sprawował ubezpieczony-ojciec dziecka albo ubezpieczony-inny członek najbliższej rodziny, który w celu sprawowania tej opieki przerwał działalność zarobkową (art. 180 § 10 K.p.).

Podmioty lecznicze zostały wymienione w art. 4 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. z 2018 r. poz. 160 z późn. zm.). Są to:

• przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów ustawy - Prawo przedsiębiorców, we wszelkich formach przewidzianych dla wykonywania działalności gospodarczej, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej,
   
• samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej,
   
• jednostki budżetowe, w tym państwowe jednostki budżetowe tworzone i nadzorowane przez Ministra Obrony Narodowej, ministra właściwego do spraw wewnętrznych, Ministra Sprawiedliwości lub Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, posiadające w strukturze organizacyjnej ambulatorium, ambulatorium z izbą chorych lub lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarkę podstawowej opieki zdrowotnej lub położną podstawowej opieki zdrowotnej w rozumieniu przepisów ustawy o podstawowej opiece zdrowotnej,
   
• instytuty badawcze, o których mowa w ustawie o instytutach badawczych,
   
• fundacje i stowarzyszenia, których celem statutowym jest wykonywanie zadań w zakresie ochrony zdrowia i których statut dopuszcza prowadzenie działalności leczniczej,
   
• posiadające osobowość prawną jednostki organizacyjne stowarzyszeń, o których mowa w poprzednim punkcie,
   
• osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania,
   
• jednostki wojskowe

w zakresie, w jakim wykonują działalność leczniczą.

W dniu 17 września 2018 r. pracownica urodziła dziecko, a 8 listopada 2018 r. z powodu zapalenia płuc została przyjęta na oddział szpitalny, gdzie przebywała 10 dni. Pracownica nie mogła przerwać urlopu macierzyńskiego od pierwszego dnia pobytu w szpitalu, ale co najwyżej w 12 dniu tego miesiąca, tj. po upływie 8 tygodni urlopu macierzyńskiego po porodzie.

Pracownica od 15 tygodni przebywa na urlopie macierzyńskim, który rozpoczęła w dniu porodu. Obecnie została skierowana do szpitala na zabieg. Mąż pracownicy, wychowujący dziecko, jest osobą bezrobotną. W tej sytuacji nie może ona przerwać urlopu macierzyńskiego na rzecz męża, gdyż nie podlega on ubezpieczeniu chorobowemu, co wyklucza nabycie przez niego prawa do zasiłku. Ma zaś prawo do tego, gdy z części przypadającej podczas jej hospitalizacji skorzysta inny członek najbliższej rodziny w ramach urlopu macierzyńskiego (o ile jest pracownikiem) albo pobierając zasiłek macierzyński (o ile podlega ubezpieczeniu chorobowemu i przerwie działalność zarobkową). Może to być np. babcia lub dziadek dziecka. Bezwzględnym warunkiem takiego rozwiązania jest to, aby uprawniony sprawował nad tym dzieckiem opiekę.

Pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko albo pracownikowi-innemu członkowi najbliższej rodziny przysługuje, w przypadku przerwania przez ubezpieczoną-matkę dziecka pobierania zasiłku macierzyńskiego po wykorzystaniu przez nią tego zasiłku za okres co najmniej 8 tygodni po porodzie, prawo do części urlopu macierzyńskiego odpowiadającej okresowi, w którym ubezpieczona-matka dziecka przebywa w szpitalu albo w innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne ze względu na stan zdrowia uniemożliwiający jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem (art. 180 § 11 K.p.).

W okolicznościach wskazanych wyżej oraz gdy ojciec lub inny członek najbliższej rodziny będący pracownikiem zamierza skorzystać z części urlopu przypadającej podczas hospitalizacji pracownicy/ubezpieczonej matki dziecka, która przerwała na okres hospitalizacji urlop macierzyński/pobieranie zasiłku macierzyńskiego, udziela się urlopu macierzyńskiego na jego pisemny wniosek, a do wniosku dołącza się dokumenty określone w przepisach wykonawczych. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika-ojca wychowującego dziecko albo pracownika-innego członka najbliższej rodziny (art. 180 § 16 K.p.).

Z powodu charakteru przyczyny przerwania urlopu macierzyńskiego w razie hospitalizacji matki dziecka, ustawodawca nie przewidział terminu na złożenie wniosku o tę część urlopu przez ojca dziecka albo inne uprawnione osoby.

Jak wynika z § 9 i 10 rozporządzenia w sprawie dokumentacji, wniosek w powyższej sprawie powinien zawierać:

• imię i nazwisko pracownika-ojca wychowującego dziecko albo pracownika-innego członka najbliższej rodziny,
   
• wskazanie daty, od której ma być udzielona część urlopu macierzyńskiego, odpowiadającej dacie, od której pracownica przerwała urlop macierzyński lub od której ubezpieczona-matka przerwała pobieranie zasiłku macierzyńskiego,
   
• oświadczenie pracownika o okresie urlopu macierzyńskiego lub pobierania zasiłku przed porodem,
   
• oświadczenie pracownika, w którym zobowiązuje się on do poinformowania pracodawcy o dacie opuszczenia przez pracownicę lub ubezpieczoną-matkę szpitala albo innego przedsiębiorstwa podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne.

Do wniosku należy dołączyć:

• oświadczenie pracownicy lub ubezpieczonej-matki, która przebywa w szpitalu albo w innym przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego dotyczące daty, od której przerwała ona urlop macierzyński, odpowiednio pobieranie zasiłku, w okresie pobytu w jednej z tych placówek, ze względu na stan zdrowia uniemożliwiający jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem,
   
• zaświadczenie o terminie przyjęcia pracownicy lub ubezpieczonej-matki do wymienionej placówki, wystawione przez tę placówkę,
   
• skrócony odpis aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny akt urodzenia dziecka (dzieci), w wymaganych okolicznościach przetłumaczony (patrz ust. 2 pkt 2.1.), albo kopie tych dokumentów.

Przykład wniosku o udzielenie części urlopu macierzyńskiego na okres przebywania przez ubezpieczoną matkę dziecka w szpitalu po wykorzystaniu przez nią co najmniej 8 tygodni pobierania zasiłku macierzyńskiego

Przykład oświadczenia matki dziecka o terminie przerwania pobierania zasiłku