Wyższa kwota przeciętnego wynagrodzenia a składki ZUS

Od 1 stycznia 2020 r. prognozowane przeciętne wynagrodzenie przyjmowane do ustalenia kwoty rocznego limitu podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych wynosi 5.227 zł. Tak wynika z obwieszczenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2020 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (Mon. Pol. z 2019 r. poz. 1147).

Kwota tego wynagrodzenia zwiększyła w 2020 r. niektóre limity obowiązujące w podstawach wymiaru składek ZUS.

Składki społeczne dla przedsiębiorców

Osoba fizyczna prowadząca pozarolniczą działalność, która opłaca za siebie składki na ubezpieczenia społeczne na ogólnych zasadach, do podstawy ich wymiaru deklaruje kwotę, która nie może być niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych, ogłoszonego na dany rok kalendarzowy. Wynika to z art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zwanej ustawą systemową. Taki przedsiębiorca musi więc opłacać za siebie składki na ubezpieczenia społeczne do ZUS w 2020 r. od kwoty nie niższej niż 3.136,20 zł, tj. 5.227 zł × 60% (w 2019 r. - 2.859 zł).

Niższe składki zależne od przychodu

Niektórzy przedsiębiorcy wykonujący działalność na mniejszą skalę, o których mowa w art. 18c ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zwanej ustawą systemową, mogą opłacać niższe składki na ubezpieczenia społeczne do ZUS. Do 31 stycznia 2020 r. obowiązują jeszcze przepisy, zgodnie z którymi z małego ZUS mogą skorzystać przedsiębiorcy, których przychód z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył 30-krotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku. Od 1 stycznia 2020 r. z ulgi tej mogą więc skorzystać przedsiębiorcy, których przychody w 2019 r. nie przekroczyły kwoty 67.500 zł, tj. 30 × 2.250 zł.

W wyniku nowelizacji art. 18c ust. 1 ustawy systemowej od 1 lutego 2020 r. podwyższeniu ulegnie granica umożliwiająca przedsiębiorcom skorzystanie z omawianej preferencji. Od tego bowiem dnia prawo do niej będzie miał przedsiębiorca, którego roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył kwoty 120.000 zł. Dla takiej osoby najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne od 1 lutego 2020 r. będzie uzależniona od dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym.

Ustalona przez wymienionych przedsiębiorców podstawa wymiaru składek społecznych nie może m.in. przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego na dany rok kalendarzowy - w 2020 r. kwoty 3.136,20 zł (w 2019 r. - 2.859 zł).

Podstawa wymiaru składek osób na wychowawczym

Wzrost kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego wpływa też na podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe osób podlegających im w czasie korzystania z urlopu wychowawczego. Podstawę ich wymiaru dla tej grupy ubezpieczonych stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy. Ustalona w taki sposób podstawa nie może być jednak wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych. Wobec tego od 1 stycznia 2020 r. maksymalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe dla osób przebywających na urlopie wychowawczym wynosi 3.136,20 zł, tj. 60% z 5.227 zł (w 2019 r. wynosiła 2.859 zł).

Składki pracowników delegowanych

Z podstawy wymiaru składek ZUS pracowników oddelegowanych do pracy za granicę wyłączona jest część wynagrodzenia (w wysokości równowartości diety z tytułu podróży zagranicznej za każdy dzień pobytu), których przychód jest wyższy niż kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. Stanowi tak § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Jednocześnie przepis ten zastrzega, że tak ustalony miesięczny przychód tych pracowników stanowiący podstawę wymiaru składek emerytalno-rentowych, nie może być niższy od kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. Zatem przychód pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców, do których ma zastosowanie powołany § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia, nie może być w 2020 r. niższy od kwoty 5.227 zł (w 2019 r. nie niższy od kwoty 4.475 zł).