Udzielanie pracownikom urlopów rodzicielskich na wniosek

Pracownik ma prawo do urlopu rodzicielskiego po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego. Urlop rodzicielski wynosi:

• 32 tygodnie - w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
• 34 tygodnie - w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie (art. 182^1a § 1 K.p.).

Urlop rodzicielski w podanych wymiarach przysługuje łącznie obojgu rodzicom dziecka. Oboje rodzice dziecka mogą jednocześnie korzystać z urlopu rodzicielskiego, z tym że łączny wymiar urlopu rodzicielskiego nie może przekraczać jego pełnego wymiaru.

W okresie pobierania przez jednego z rodziców dziecka zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego także drugi rodzic może korzystać z urlopu rodzicielskiego. W takim przypadku łączny wymiar urlopu rodzicielskiego i okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego nie może przekraczać pełnego wymiaru.

Podział urlopu rodzicielskiego na części

Urlop rodzicielski może być udzielony jednorazowo albo w częściach nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6. rok życia. Udziela się go bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego, nie więcej niż w 4 częściach, przypadających bezpośrednio jedna po drugiej albo bezpośrednio po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający części urlopu rodzicielskiego, w wymiarze wielokrotności tygodnia.

Urlop rodzicielski w wymiarze do 16 tygodni może być udzielony w terminie nieprzypadającym bezpośrednio po poprzedniej części tego urlopu albo nieprzypadającym bezpośrednio po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający części tego urlopu. Liczba wykorzystanych w tym trybie części urlopu pomniejsza liczbę części przysługującego urlopu wychowawczego.

Żadna z części urlopu rodzicielskiego nie może być krótsza niż 8 tygodni, z wyjątkiem:

a) pierwszej części urlopu rodzicielskiego, która w przypadku:

• urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie nie może być krótsza niż 6 tygodni,
• przyjęcia przez pracownika, o którym mowa w art. 183 § 1 K.p., na wychowanie dziecka w wieku do 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, do 10. roku życia, nie może być krótsza niż 3 tygodnie,

b) gdy pozostała do wykorzystania część urlopu jest krótsza niż 8 tygodni.

Wniosek o urlop rodzicielski z góry

Pracownica, nie później niż 21 dni po porodzie, może złożyć pisemny wniosek o udzielenie jej, bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze (art. 179¹ § 1 K.p.). Jest to tzw. urlop rodzicielski udzielany z góry.

W przypadku złożenia wniosku o urlop rodzicielski w trybie z góry, pracownica może dzielić się z pracownikiem - ojcem wychowującym dziecko albo ubezpieczonym - ojcem dziecka korzystaniem z urlopu rodzicielskiego albo pobieraniem zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi tego urlopu, zgodnie z zasadami określonymi w art. 182^1c § 2 i 4 K.p.

Regulację dotyczącą dzielenia się urlopem rodzicielskim udzielonym z góry stosuje się odpowiednio do pracownika - ojca wychowującego dziecko, w przypadku gdy ubezpieczona - matka dziecka złożyła wniosek o wypłacenie jej zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, o którym mowa w art. 30a ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2020 r. poz. 870 ze zm.).

Wniosek o urlop rodzicielski z dołu

Drugi sposób wnioskowania o urlop rodzicielski zwany jest trybem z dołu i pozwala na wystąpienie z wnioskiem o pełny urlop rodzicielski lub jego część przed końcem urlopu macierzyńskiego albo okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres takiego urlopu. Wniosek ten należy złożyć nie później niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Wnioskując o urlop rodzicielski z dołu, pracownik może wykorzystać urlop jednorazowo lub w bezpośrednio po sobie następujących częściach (maksymalnie czterech). Może też przesunąć wykorzystanie do 16 tygodni tego urlopu na późniejszy okres. Wykorzystanie tej części urlopu musi nastąpić jednak do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat (art. 182^1c § 1 i § 3 K.p.).