Zaliczenie pracownika do osób niepełnosprawnych według przepisów zawartych w ustawie o rehabilitacji

Zgodnie z art. 2a ust. 1 ustawy o rehabilitacji, w przypadku pierwszego orzeczenia o niepełnosprawności przedstawionego pracodawcy, osobę niepełnosprawną wlicza się do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych od dnia przedstawienia pracodawcy orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność.

Pracownik pełnosprawny 20 sierpnia 2021 r. dostarczył pracodawcy orzeczenie powiatowego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności o zaliczeniu go od 21 czerwca 2021 r. do osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym. Pracodawca może wliczyć tego pracownika do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych od 20 sierpnia 2021 r., czyli od dnia dostarczenia orzeczenia do zakładu.

W przypadku przedstawienia pracodawcy kolejnego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność, osobę niepełnosprawną wlicza się do stanu zatrudniania osób niepełnosprawnych począwszy od dnia złożenia wniosku o wydanie orzeczenia, jeżeli z orzeczenia wynika, że w tym okresie osoba ta była niepełnosprawna, a wniosek o wydanie orzeczenia został złożony nie później niż w dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin ważności poprzedniego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność (art. 2a ust. 2 ustawy o rehabilitacji).

Orzeczenie pracownika o zaliczeniu do osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym wygasło z dniem 31 sierpnia 2021 r. Wniosek o uzyskanie kolejnego orzeczenia pracownik złożył w powiatowym zespole ds. orzekania o niepełnosprawności 2 sierpnia 2021 r.

Komisja lekarska 24 września 2021 r. wydała pracownikowi kolejne orzeczenie, z którego wynika, że od 2018 r. jest osobą niepełnosprawną, a od 1 sierpnia 2018 r. jest niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym. Niepełnosprawność orzeczono na stałe. Pracownik 1 października 2021 r. przedłożył to orzeczenie pracodawcy.

Na podstawie art. 2a ust. 2 ustawy o rehabilitacji pracodawca powinien skorygować stan zatrudnienia osób niepełnosprawnych od 1 września br., ponieważ wniosek o wydanie kolejnego orzeczenia pracownik złożył nie później niż w dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin ważności poprzedniego orzeczenia i z nowego orzeczenia wynika, że od 1 sierpnia 2018 r. był cały czas osobą niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym - w okresie pandemii - patrz uwaga poniżej i pkt 5 niniejszego działu.

Bez względu na datę złożenia wniosku o wydanie kolejnego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność, osobę niepełnosprawną wlicza się do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych również w okresie do 3 miesięcy poprzedzających dzień przedstawienia pracodawcy kolejnego orzeczenia, jeżeli z treści tego orzeczenia wynika, że w tym okresie osoba ta była niepełnosprawna (art. 2a ust. 3 ustawy o rehabilitacji). Jak wyjaśniło Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych (dalej BON) i Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (dalej PFRON), pracodawcy mają również obowiązek stosowania art. 2a ust. 3 ustawy o rehabilitacji w przypadku, kiedy pracownik złoży wniosek o kolejne orzeczenie o podwyższenie stopnia z tytułu np. pogorszenia stanu zdrowia.

Orzeczenie pracownika o zaliczeniu do osób niepełnosprawnych w stopniu znacznym wygasło z dniem 30 września 2021 r.

Zakładamy, że pracownik wniosek o uzyskanie kolejnego orzeczenia złoży w powiatowym zespole ds. orzekania o niepełnosprawności w dniu 3 listopada 2021 r., komisja lekarska 1 grudnia 2021 r. wyda pracownikowi kolejne orzeczenie, z którego będzie wynikać, że od 2019 r. jest osobą niepełnosprawną, a od stycznia 2020 r. jest niepełnosprawną w stopniu znacznym wydanym na stałe, a ponadto, że pracownik w tym dniu, tj. 1 grudnia 2021 r. przedłoży to orzeczenie pracodawcy.

Na podstawie art. 2a ust. 3 ustawy o rehabilitacji, pracodawca po otrzymaniu od pracownika kolejnego orzeczenia powinien skorygować stan zatrudnienia osób niepełnosprawnych w październiku i listopadzie 2021 r. - w okresie pandemii - patrz uwaga poniżej i pkt 5 niniejszego działu.

Pracownik posiadający wydane na stałe orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności 7 września 2021 r. złożył do powiatowego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności wniosek o ustalenie nowego stopnia niepełnosprawności z tytułu pogorszenia stanu zdrowia. Powiatowy zespół ds. orzekania o niepełnosprawności 5 października 2021 r. wydał kolejne orzeczenie, z którego wynika, iż niepełnosprawność pracownika istnieje od 2018 r., a stopień umiarkowany datuje się od 7 września 2021 r. Pracownik nowe orzeczenie przedstawił pracodawcy 6 października 2021 r.

W związku z powyższym pracodawca od 7 września 2021 r. powinien skorygować stan zatrudnienia osób niepełnosprawnych, zaliczając tego pracownika do osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym (nie lekkim).

Zgodnie z art. 2a ust. 4 ustawy o rehabilitacji, przepis art. 2a ust. 1 tej ustawy stosuje się odpowiednio do dokumentów potwierdzających wystąpienie u pracownika schorzeń szczególnych, o których mowa w art. 26a ust. 1b ustawy o rehabilitacji lub schorzeń określonych na podstawie art. 21 ust. 7 tej ustawy (uzasadniający obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w celu osiągnięcia 6%).

Pracownikowi niepełnosprawnemu w dniu 31 lipca 2021 r. wygasło orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności z kodem 01-U (kod ten oznacza upośledzenie umysłowe, czyli schorzenie szczególne). Pracownik złożył wniosek o kolejne orzeczenie już 15 lipca 2021 r., czyli przed terminem upływu ważności poprzedniego orzeczenia. W dniu 10 września 2021 r. komisja wydała pracownikowi nowe orzeczenie, z którego wynika, iż niepełnosprawność istnieje od grudnia 2017 r., a stopień umiarkowany z kodem 01-U datuje się od stycznia 2018 r. Nowe orzeczenie do zakładu pracownik dostarczył 13 września 2021 r.

W związku z powyższym pracodawca powinien po otrzymaniu kolejnego orzeczenia dla tego pracownika zastosować art. 2a ust. 2 ustawy o rehabilitacji, czyli zaliczyć go ponownie do osób niepełnosprawnych od 1 sierpnia 2021 r. (ciągłość stopnia umiarkowanego) - w okresie pandemii - patrz uwaga poniżej i pkt 5 niniejszego działu. Natomiast do zaliczenia pracownika do schorzeń szczególnych należy zastosować art. 2a ust. 4 ustawy o rehabilitacji, czyli od 13 września 2021 r. ponownie zaliczyć go do schorzeń szczególnych (zgodnie z wyjaśnieniami BON i PFRON w schorzeniach szczególnych nie ma ciągłości).

Uwaga! W okresie pandemii, przy zaliczaniu pracownika do osób niepełnosprawnych w razie przedłożenia kolejnego orzeczenia o niepełnosprawności, należy brać pod uwagę regulacje ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 1842 z późn. zm.), dalej zwanej specustawą (patrz pkt 5 niniejszego działu). Przedstawione w niniejszym punkcie przykłady nie uwzględniają regulacji specustawy.