Zaświadczenia lekarskie potwierdzające niezdolność do pracy z powodu choroby

Czasową niezdolność do pracy dla celów ustalenia prawa do zasiłku chorobowego oraz wysokości tego świadczenia trzeba odpowiednio udokumentować.

W Polsce

Dowodami stwierdzającymi tę czasową niezdolność do pracy, uprawniającą do zasiłku chorobowego, z powodu:

• choroby,
• pobytu w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne,

są zaświadczenia lekarskie, o których mowa w art. 55 ust. 1 i art. 55a ust. 7 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1133 ze zm.), zwanej ustawą zasiłkową, albo wydruk zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 6 tej ustawy (patrz ramka).

Mowa o tym w art. 53 ust. 1 ustawy zasiłkowej. Natomiast zasady wystawiania tych potocznie zwanych zwolnień lekarskich zostały określone przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej w rozporządzeniu w sprawie trybu i sposobu orzekania o czasowej niezdolności do pracy, wystawiania zaświadczenia lekarskiego oraz trybu i sposobu sprostowania błędu w zaświadczeniu lekarskim (Dz. U. z 2015 r. poz. 2013). Wynika z nich m.in., iż zaświadczenia lekkie potwierdzające niezdolność do pracy z powodu choroby wystawia się na okres:

• w którym ubezpieczony ze względu na swój stan zdrowia powinien powstrzymać się od pracy, jednak nie dłuższy niż do dnia, w którym jest niezbędne przeprowadzenie ponownego badania stanu zdrowia ubezpieczonego,
• co do zasady od dnia przeprowadzenia badania ubezpieczonego (patrz schemat).

Data początkowa okresu, na jaki wystawiane jest zaświadczenie lekarskie potwierdzające niezdolność do pracy

Ww. zaświadczenia lekarskie mogą być sporządzane i wydawane przez upoważnionych przez ZUS: lekarzy, lekarzy dentystów, felczerów lub starszych felczerów. Ci natomiast mogą udzielić upoważnienia do wystawiania zaświadczeń lekarskich, w ich imieniu i na podstawie danych dotyczących orzeczonej czasowej niezdolności do pracy zawartych w sporządzonej przez nich dokumentacji medycznej, osobom wykonującym zawód medyczny lub czynności pomocnicze przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych, w rozumieniu art. 54a ust. 1 ustawy zasiłkowej.

Za granicą

Powstanie i/lub potwierdzenie niezdolności do pracy z powodu choroby albo pobytu w szpitalu poza granicami naszego kraju także nie powinno stanowić przeszkody w uzyskaniu stosownego świadczenia, mimo braku możliwości wydania dokumentów określonych w przywołanym wcześniej art. 53 ust. 1 ustawy zasiłkowej.

Do przyznania i wypłaty zasiłku chorobowego (odpowiednio wynagrodzenia chorobowego) za okres niezdolności do pracy orzeczonej za granicą wystarczy przetłumaczone na język polski zaświadczenie lekarskie wystawione w zagranicznym zakładzie leczniczym lub przez zagranicznego lekarza, pod warunkiem jednak, że:

• zawiera nazwę zagranicznego zakładu leczniczego lub imię i nazwisko zagranicznego lekarza,
• jest opatrzone datą wystawienia i podpisem, a także
• określa początkową i końcową datę tej niezdolności.

Tak wynika z § 5 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków (Dz. U. z 2017 r. poz. 87), który jednocześnie w § 6 łagodzi nieco wymagania co do zaświadczeń wystawianych za granicą. Zgodnie bowiem z przywołanym przepisem, obowiązku przetłumaczenia na język polski nie stosuje się do zaświadczeń lekarskich wystawionych na terytorium państw:

• członkowskich Unii Europejskiej,
• członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz
• stron umów międzynarodowych w zakresie zabezpieczenia społecznego, których stroną jest Rzeczpospolita Polska,

o ile są sporządzone w językach urzędowych tych państw.

Wyjaśnianie wątpliwości

Nie można zażądać od ubezpieczonego tłumaczenia przedłożonego zaświadczenia, wystawionego w wymienionych państwach, jeśli spełnia ono wspomniane wcześniej warunki. Musi być ono jednak czytelne, zwłaszcza w zakresie danych identyfikujących ubezpieczonego i okresu niezdolności do pracy/pobytu w szpitalu, możliwe do ewentualnego przetłumaczenia przez płatnika składek we własnym zakresie.

Tylko zaświadczenie lekarskie spełniające określone warunki stanowi podstawę do wypłaty świadczenia.

Gdyby jednak płatnik składek miał wątpliwości, czy dane zaświadczenie wystawione za granicą (np. bez tłumaczenia na język polski, w państwie spoza UE i EFTA) może stanowić podstawę do wypłaty zasiłku, warto wystąpić ze stosownym zapytaniem do ZUS.