Wynagrodzenie urlopowe i ekwiwalent po zmianie zasad wynagradzania

Zmiana sposobu wynagradzania pracowników bądź zmiana tylko określonych składników może mieć wpływ na inne świadczenia pieniężne. W określonych sytuacjach takie modyfikacje składników wynagrodzenia wymagają przeliczenia np. wynagrodzenia urlopowego czy ekwiwalentu pieniężnego za urlop.

Zmiana płacy a wynagrodzenie urlopowe

Za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował (art. 172 K.p.). Zasady przyjmowania poszczególnych rodzajów składników do wynagrodzenia urlopowego określa rozporządzenie urlopowe. I tak, składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się w wynagrodzeniu urlopowym w wysokości należnej pracownikowi w miesiącu wykorzystywania urlopu (§ 7 rozporządzenia urlopowego).

Z kolei składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc, z wyjątkiem stałych miesięcznych, przyjmuje się w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu lub z 12 miesięcy w przypadkach znacznego wahania wysokości takich składników. Wynagrodzenie zmienne za okresy do miesiąca stanowi podstawę wynagrodzenia urlopowego. Wynagrodzenie urlopowe oblicza się:

• dzieląc podstawę wymiaru przez liczbę godzin, w czasie których pracownik wykonywał pracę w okresie, z którego została ustalona ta podstawa, a następnie,
• mnożąc tak ustalone wynagrodzenie za jedną godzinę pracy przez liczbę godzin, jakie pracownik przepracowałby w czasie urlopu w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, gdyby w tym czasie nie korzystał z urlopu (§ 9 rozporządzenia urlopowego).

Przy czym, w razie gdy przez cały okres przyjęty do obliczenia podstawy wynagrodzenia urlopowego, poprzedzający miesiąc wykorzystywania urlopu albo przez okres krótszy, lecz obejmujący pełny miesiąc kalendarzowy lub pełne miesiące kalendarzowe, pracownikowi nie przysługiwało wynagrodzenie zmienne, przy ustalaniu podstawy wymiaru uwzględnia się najbliższe miesiące, za które takie wynagrodzenie pracownikowi przysługiwało. Ponadto przepis § 10 rozporządzenia urlopowego przewiduje, że w razie zmiany w składnikach zmiennych miesięcznych wynagrodzenia lub zmiany wysokości takich składników w okresie, z którego ustala się podstawę wymiaru, wprowadzonych przed rozpoczęciem przez pracownika urlopu wypoczynkowego lub w miesiącu wykorzystywania tego urlopu, podstawę wymiaru ustala się ponownie z uwzględnieniem tych zmian (przykład 1). Regulacja ta oznacza, że w przypadku zmiany w zmiennych miesięcznych składnikach lub przy zmianie ich wysokości należy na nowo obliczyć podstawę wynagrodzenia urlopowego.

Jeżeli chodzi o składniki wynagrodzenia wypłacane za okresy dłuższe niż jeden miesiąc, to wypłaca się je w przyjętych terminach wypłaty tych składników, przy czym okres urlopu jest traktowany na równi z okresem wykonywania pracy.

Podstawa ekwiwalentu po zmianie wynagrodzenia

Ustalając ekwiwalent za urlop, przyjmuje się zasady obowiązujące przy obliczaniu wynagrodzenia urlopowego, ze zmianami określonymi w § 15-19 rozporządzenia urlopowego. Tym samym do ekwiwalentu należy odpowiednio stosować § 10 rozporządzenia urlopowego. Oznacza to, że w razie zmiany w zmiennych składnikach wynagrodzenia lub zmiany ich wysokości trzeba ponownie ustalić podstawę ekwiwalentu za urlop (przykład 2).

Obliczając ekwiwalent urlopowy, składniki określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się w wysokości należnej w miesiącu nabycia do niego prawa. Z kolei składniki przysługujące pracownikowi za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc, z wyjątkiem stałych miesięcznych, wypłacone w okresie 3 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, przyjmuje się w średniej wysokości z tego okresu. Natomiast składniki zmienne za okresy dłuższe niż miesiąc, wypłacone w okresie 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, wlicza się w średniej wysokości z tego okresu.

W przypadku gdy pracownik nie przepracuje w pełni okresu przyjmowanego do podstawy ekwiwalentu, podstawę tę należy dopełnić (§ 16 ust. 2 rozporządzenia urlopowego).

Ekwiwalent za niewykorzystany urlop oblicza się:

• dzieląc sumę miesięcznych wynagrodzeń przez współczynnik urlopowy,
• dzieląc tak otrzymany ekwiwalent za jeden dzień urlopu przez liczbę odpowiadającą dobowej normie czasu pracy obowiązującej pracownika,
• mnożąc tak otrzymany ekwiwalent za jedną godzinę urlopu przez liczbę godzin niewykorzystanego przez pracownika urlopu.