Nagroda roczna dla funkcjonariuszy Policji

Policjantowi za służbę pełnioną w danym roku kalendarzowym należy się nagroda roczna w wysokości 1/12 uposażenia otrzymanego (wyjątek: uposażenie za okres zawieszenia w czynnościach służbowych albo tymczasowego aresztowania) w roku kalendarzowym, za który nagroda przysługuje, z wyjątkiem uposażenia otrzymanego w okresie zawieszenia. Uprawnienie to ustanawia art. 110 ust. 1 w zw. z ust. 4a ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2021 r. poz. 1882 z późn. zm.). Przepis ten w ust. 3 i 3a wskazuje minimalny okres pełnienia służby, od którego zależy nabycie prawa do nagrody - patrz Sytuacje, w których nie ma obowiązku spełnienia kryterium minimalnego okresu służby. Wynosi on 6 miesięcy kalendarzowych, przy czym okresy służby krótsze niż miesiąc sumuje się, przyjmując, że każde 30 dni to pełny miesiąc kalendarzowy. Wyłącza się z niego okresy niewykonywania zadań służbowych z powodu:

• korzystania z urlopu bezpłatnego,
• przerw w wykonywaniu obowiązków służbowych, za które policjant nie zachował prawa do uposażenia, ponieważ samowolnie opuścił miejsce pełnienia służby, pozostawał poza tym miejscem lub nie podjął służby; nie usprawiedliwił nieobecności lub z własnej winy nie mógł pełnić obowiązków służbowych,
• zawieszenia w czynnościach służbowych albo tymczasowego aresztowania - okres ten wlicza się, jeżeli postępowanie karne w sprawie o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe lub postępowanie dyscyplinarne, w sprawie o czyn pozostający w związku z aresztowaniem lub zawieszeniem w czynnościach służbowych zostało umorzone prawomocnym orzeczeniem bądź policjant został uniewinniony na podstawie prawomocnego wyroku lub orzeczenia o uniewinnieniu w postępowaniu dyscyplinarnym; umorzenie postępowania nie dotyczy warunkowego umorzenia postępowania karnego lub postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe ani umorzenia tego postępowania z powodu przedawnienia lub amnestii (art. 110 ust. 3b i 3c ustawy o Policji).

Policjantowi odmówiono nagrody rocznej ze względu na tymczasowe aresztowanie będące skutkiem podejrzenia o przekroczenie uprawnień. Sąd umorzył wprawdzie postępowanie karne w tej sprawie i uniewinnił policjanta, lecz uczynił to wyłącznie z powodu upływu przedawnienia. W tej sytuacji policjant wystąpił o przyznanie mu nagrody rocznej. Nie mógł jej jednak otrzymać. Umorzenie postępowania z uwagi na przedawnienie nie daje bowiem podstaw do uwzględnienia okresu zawieszenia policjanta w obowiązkach służbowych w minimalnym okresie służby, wymaganym przy nagrodzie rocznej. Niespełnienie tego kryterium wyklucza z kolei przyznanie nagrody (por. wyrok WSA w Warszawie z 28 września 2018 r., sygn. akt II SA/Wa 336/18).

W wyroku z 12 marca 2020 r. (sygn. akt II SA/Wa 2176/19) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, że: "Prawo do nagrody rocznej funkcjonariusz Policji nabywa w roku kalendarzowym, w którym pełnił on służbę. Świadczy o tym zwrot »za służbę pełnioną w danym roku kalendarzowym przysługuje nagroda roczna«. Zatem z ostatnim dniem roku kalendarzowego funkcjonariusz nabywa prawo do nagrody rocznej w wysokości uzależnionej od przebiegu służby w tym roku kalendarzowym. Odrębną natomiast kwestią pozostaje data wymagalności i wypłaty świadczenia. Jednakże wypłata nagrody rocznej jest czynnością materialnotechniczną i nie może w jakikolwiek sposób kształtować, czy też wpływać na samo nabycie prawa do świadczenia. Wobec tego to na organie Policji ciąży obowiązek realizacji prawa do nagrody rocznej bez względu na to, czy od następnego roku funkcjonariusz Policji zmieni formację, czy też choćby zostanie z nim rozwiązany stosunek służbowy. Wobec tego na organie Policji spoczywa obowiązek realizacji uprawnień nabytych przez funkcjonariusza w czasie pełnienia służby w tej formacji. (...)".

W myśl art. 110 ust. 5-6 ustawy o Policji, nagrodę roczną obniża się w granicach od 20% do 50% w przypadku:

• popełnienia przestępstwa lub przestępstwa skarbowego stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem sądu,
• popełnienia przewinienia dyscyplinarnego, stwierdzonego w prawomocnie zakończonym postępowaniu dyscyplinarnym,
• otrzymania opinii służbowej w okresie służby przygotowawczej o nieprzydatności na zajmowanym stanowisku,
• otrzymania pierwszej lub kolejnej opinii służbowej o niewywiązywaniu się z obowiązków służbowych na zajmowanym stanowisku.

Przy obniżaniu nagrody rocznej uwzględnia się całokształt okoliczności sprawy, w szczególności charakter popełnionego przestępstwa, przestępstwa skarbowego lub przewinienia, jego skutki, rodzaj i wymiar orzeczonej kary oraz dotychczasowe wyniki policjanta w służbie. Okoliczności uzasadniające ograniczenie prawa do nagrody rocznej ustala się na podstawie orzeczeń i decyzji organów właściwych w sprawach karnych o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, w sprawach dyscyplinarnych oraz w sprawach dotyczących opiniowania policjantów, a także na podstawie dokumentacji prowadzonej w sprawach osobowych policjantów. Tak samo postępuje się w przypadku pozbawienia policjanta prawa do nagrody. Taka decyzja powinna być podjęta m.in. w razie:

• skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego,
• popełnienia przestępstwa lub przestępstwa skarbowego albo czynu, z powodu którego policjanta zwolniono ze służby z racji sądowego zakazu wykonywania zawodu policjanta, skazania za inne przestępstwa niż wymienione w poprzednim myślniku lub popełnienia oczywistego i uniemożliwiającego pozostawanie w służbie czynu o znamionach przestępstwa (w tym skarbowego),
• zwolnienia ze służby z uwagi na nieprzydatność do służby (stwierdzona w opinii służbowej w okresie służby przygotowawczej) oraz niewywiązywanie się z obowiązków służbowych w okresie odbywania służby stałej lub służby kontraktowej (stwierdzone w 2 kolejnych opiniach, między którymi upłynęło co najmniej 6 miesięcy).

Powyższe zasady są zapisane w art. 110 ust. 8-8b ustawy o Policji. Z kolei ust. 8c tego przepisu przyznaje funkcjonariuszowi prawo złożenia odwołania od decyzji w sprawie nagrody rocznej. Policjant musi jednak pamiętać, że nabycie prawa do tej nagrody za służbę pełnioną w danym roku kalendarzowym zależy od spełnienia ustawowych wymogów, w tym bycia w służbie w tej formacji na dzień 31 grudnia (por. wyrok NSA z 1 lipca 2021 r., sygn. akt III OSK 3555/21).

Uwaga! Nagrodę roczną wypłaca się zasadniczo do 31 marca roku kalendarzowego następującego po roku, za który ona przysługuje. W przypadku pełnienia przez policjanta w roku kalendarzowym służby w różnych jednostkach organizacyjnych Policji, nagrodę roczną przyznaje się i wypłaca w jednostce, która była w danym roku ostatnim miejscem pełnienia przez niego służby.

Policjant zwalniany ze służby powinien otrzymać nagrodę roczną w ciągu 14 dni od dnia zwolnienia. 14-dniowy termin obowiązuje również w razie wypłaty nagrody rocznej małżonkowi, dzieciom oraz rodzicom zmarłego lub zaginionego policjanta, z tym że liczy się go odpowiednio od śmierci lub uznania za zaginionego.