Wysokość i terminy przekazywania odpisów na Fundusz

Odpis podstawowy na jednego zatrudnionego wynosi 37,5% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z tego okresu stanowiło kwotę wyższą. Jest on wyższy na jednego pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2023 r. poz. 164 ze zm.), dalej wykonującego prace szczególne, i wynosi 50% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, o którym mowa wyżej.

Z kolei wysokość odpisu podstawowego na jednego pracownika młodocianego wynosi w pierwszym roku nauki 5%, w drugim roku nauki 6%, a w trzecim roku nauki 7% ww. przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Przeciętne wynagrodzenie miesięczne, będące podstawą do wyliczenia odpisów na Fundusz, ogłasza Prezes Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" nie później niż do dnia 20 lutego każdego roku. Prezes GUS w obwieszczeniu z dnia 16 lutego 2024 r. ogłosił, że przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej, pomniejszone o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz chorobowe, w 2023 r. wyniosło 6.246,13 zł, a w drugim półroczu 2023 r. - 6.445,71 zł (Mon. Pol. z 2024 r. poz. 137). Oznacza to, że podstawę do wyliczenia odpisu podstawowego na jednego pracownika w 2024 r. stanowi przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2023 r., czyli kwota 6.445,71 zł.

W 2024 r. wysokość odpisu podstawowego:

• na jednego zatrudnionego w "normalnych" warunkach wynosi 2.417,14 zł (6.445,71 zł x 37,5%),
• na jednego pracownika wykonującego prace szczególne wynosi 3.222,86 zł (6.445,71 zł x 50%),
• na jednego pracownika młodocianego w pierwszym, drugim, trzecim roku nauki wynosi odpowiednio 322,29 zł (6.445,71 zł x 5%), 386,74 zł (6.445,71 zł x 6%), 451,20 zł (6.445,71 zł x 7%).

Oprócz odpisów obligatoryjnych ustawa o Funduszu umożliwia dokonanie fakultatywnych zwiększeń o 6,25% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na:

• każdą zatrudnioną osobę, w stosunku do której orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności,
• każdego emeryta i rencistę, nad którym pracodawca sprawuje opiekę socjalną (art. 5 ust. 4-5 ustawy o Funduszu).

Ponadto pracodawcy, którzy utworzyli zakładowy żłobek lub klub dziecięcy oraz przeznaczą na ten cel z odpisu podstawowego kwotę odpowiadającą 7,5 punktu procentowego tego odpisu, mogą zwiększyć Fundusz na każdą zatrudnioną osobę o 7,5% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego stanowiącego podstawę odpisu podstawowego, pod warunkiem przeznaczenia całości tego zwiększenia na prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego (art. 5 ust. 5a ustawy o Funduszu).

Pracodawcy zobowiązani do tworzenia Funduszu, przekazują na jego rachunek bankowy pierwszą ratę odpisów podstawowych na ten rok, która wynosi co najmniej 75% równowartości odpisu całorocznego, w terminie do 31 maja każdego roku kalendarzowego. Natomiast do 30 września przekazują pozostałe środki na odpisy podstawowe oraz zwiększenia.

Ostatecznej korekty odpisu, według rzeczywistego średniorocznego zatrudnienia, dokonuje się w końcu roku kalendarzowego.

Środki Funduszu zwiększa się o:

• wpływy z opłat pobieranych od osób i jednostek organizacyjnych korzystających z działalności socjalnej,
• darowizny oraz zapisy osób fizycznych i prawnych,
• odsetki od środków Funduszu,
• wpływy z oprocentowania pożyczek udzielonych na cele mieszkaniowe,
• wierzytelności likwidowanych zakładowych funduszy socjalnego i mieszkaniowego,
• przychody z tytułu sprzedaży, dzierżawy i likwidacji środków trwałych służących działalności socjalnej, w części nieprzeznaczonej na utrzymanie lub odtworzenie zakładowych obiektów socjalnych,
• przychody z tytułu sprzedaży i likwidacji zakładowych domów i lokali mieszkalnych w części nieprzeznaczonej na utrzymanie pozostałych zakładowych zasobów mieszkaniowych,
• inne środki określone w odrębnych przepisach.