Wymiar urlopu macierzyńskiego i moment jego rozpoczęcia

W razie urodzenia dziecka, pracownicy, a także (w określonych, omówionych w dalszej części dodatku sytuacjach) zamiennie ojcu dziecka, przysługuje urlop macierzyński, który wynosi łącznie:

• 20 tygodni - w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
   
• 31 tygodni - w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie,
   
• 33 tygodnie - w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie,
   
• 35 tygodni - w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie,
   
• 37 tygodni - w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie (art. 180 § 1 K.p.).

W świetle powyższego urlop macierzyński w przeliczeniu na dni wynosi w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie - 140 dni, dwojga dzieci - 217 dni, trojga - 231 dni, czworga - 245 dni, pięciorga i więcej dzieci - 259 dni.

Pracownica przebywająca na zwolnieniu lekarskim wystawionym do końca grudnia 2015 r., przedwcześnie, w dniu 15 grudnia 2015 r. urodziła dwoje dzieci. Od tego dnia przebywa ona na urlopie macierzyńskim. Jeżeli pracownica wykorzysta uprawnienie samodzielnie w całości (31 tyg.), będzie przebywała na urlopie do 18 lipca 2016 r.

Przed przewidywaną datą porodu pracownica może wykorzystać nie więcej niż 6 tygodni urlopu macierzyńskiego (art. 180 § 2 K.p.).

Pracownica będąca w ciąży zamierza skorzystać z urlopu macierzyńskiego już od piątku wielkanocnego, który przypada w tym roku 25 marca 2016 r. Z zaświadczenia lekarskiego (pracownica będzie musiała je załączyć do wniosku) wynika, ze poród ma nastąpić 2 maja 2016 r.

Pracownica może wiążąco wystąpić o udzielenie urlopu macierzyńskiego, gdyż od dnia jego rozpoczęcia do przewidywanego dnia porodu upłynie jedynie 5 tygodni i 3 dni.

Treść wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego przed przewidywaną datą porodu oraz niezbędne załączniki określają przepisy wydane na podstawie art. 186^8a K.p. Powołany artykuł zawiera upoważnienie dla ministra ds. pracy do wydania rozporządzenia w sprawie:

• treści wniosku o udzielenie części urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub jego części, urlopu rodzicielskiego lub jego części i urlopu ojcowskiego lub jego części oraz dokumentów do nich dołączanych,
   
• treści wniosku w sprawie rezygnacji z części urlopu macierzyńskiego, części urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub jego części oraz dokumentów do nich dołączanych,
   
• treści wniosku o łączenie korzystania z urlopu rodzicielskiego lub jego części z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego takiego urlopu,
   
• treści wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego lub jego części oraz dokumentów do niego dołączanych,
   
• treści wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego oraz dokumentów do niego dołączanych

biorąc pod uwagę potrzebę zapewnienia prawidłowej realizacji uprawnień pracowników do urlopów związanych z rodzicielstwem i obniżenia wymiaru czasu pracy oraz zapewnienia właściwej organizacji czasu pracy.

Do dnia przekazania niniejszego dodatku do druku taki akt prawny nie został wydany. Na stronie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej jest jednak dostępny projekt rozporządzenia odpowiedniego ministra w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków, dalej zwany projektem rozporządzenia w sprawie dokumentacji. Z § 5 projektu rozporządzenia w sprawie dokumentacji wynika, że elementami niezbędnymi wniosku o udzielenie pracownicy części urlopu macierzyńskiego przed przewidywaną datą porodu są:

• imię i nazwisko pracownicy,
   
• data, od której ma być udzielona część urlopu macierzyńskiego.

Uwaga! Przepisy nie określają w tym przypadku terminu, w jakim należy złożyć wniosek, stąd należy uznać, że jest on dowolny, poprzedzający rozpoczęcie korzystania z uprawnienia.

Przykład wniosku o udzielenie pracownicy urlopu macierzyńskiego przed przewidywaną datą porodu

Po porodzie przysługuje urlop macierzyński niewykorzystany przed porodem aż do wyczerpania pełnego przysługującego wymiaru (art. 180 § 3 K.p.).

Pracownica, która 30 grudnia 2015 r. urodziła bliźnięta, przebywa na urlopie macierzyńskim od 24 grudnia 2015 r. Pracownica może korzystać z urlopu do 27 lipca 2016 r., tj. do wyczerpania 31 tygodni (217 dni) od rozpoczęcia korzystania z urlopu.