Udzielanie urlopu rodzicielskiego po urlopie macierzyńskim

Po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego (w zależności od liczby jednocześnie urodzonych dzieci od 20 do 37 tygodni) pracownik ma prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze do:

• 32 tygodni - w przypadku urodzenia się przy jednym porodzie jednego dziecka,
   
• 34 tygodni - w przypadku urodzenia się przy jednym porodzie więcej niż jednego dziecka (art. 182^1a § 1 K.p.).

Rodzice mogą z urlopu rodzicielskiego korzystać jednocześnie, przy nieprzekraczaniu podanego wyżej wymiaru maksymalnego. Podział jest możliwy także wówczas, gdy jeden z rodziców podlega ubezpieczeniu chorobowemu z innego tytułu niż stosunek pracy (art. 182^1a § 4 K.p.). Wówczas jeden z rodziców korzysta z urlopu rodzicielskiego, a drugi pobiera zasiłek macierzyński za okres odpowiadający temu urlopowi (łącznie nie dłużej niż wymiar maksymalny).

W dniu 17 października 2015 r. pracownica urodziła dziecko i do 4 marca 2016 r. będzie przebywała na urlopie macierzyńskim. Jej mąż prowadzi działalność gospodarczą i podlega ubezpieczeniu chorobowemu. Rodzice chcą jednocześnie skorzystać odpowiednio: z prawa do urlopu rodzicielskiego (matka) oraz pobierania zasiłku za okres tego urlopu (ojciec). Powyższe będzie możliwe w okresie od 5 marca do 24 czerwca 2016 r., czyli przez 112 dni (16 tygodni).

Pracownica może wystąpić o urlop rodzicielski "z góry". W tym celu nie później niż 21 dni po porodzie, powinna złożyć pisemny wniosek o udzielenie jej, bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze wynikającym z art. 182^1a § 1 K.p. Nie wyklucza to późniejszej zmiany decyzji. Stosownie do art. 179¹ § 2 K.p., nawet w przypadku złożenia wniosku, o którym mowa wyżej, pracownica może dzielić się z pracownikiem-ojcem wychowującym dziecko albo ubezpieczonym-ojcem dziecka korzystaniem z urlopu rodzicielskiego albo pobieraniem zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi tego urlopu, zgodnie z zasadami określonymi w art. 182^1c § 2 i 4 K.p. (patrz pkt 3). Przepis ten stosuje się odpowiednio do pracownika-ojca wychowującego dziecko, w przypadku gdy ubezpieczona-matka dziecka złożyła wniosek o wypłacenie jej zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, o którym mowa w ustawie zasiłkowej.

Pisemny wniosek w sprawie rezygnacji z korzystania z urlopu rodzicielskiego w całości albo w części i powrotu do pracy należy złożyć pracodawcy w terminie nie krótszym niż 21 dni przed przystąpieniem do pracy, a dotyczący podziału urlopu rodzicielskiego w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu albo jego części. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić powyższe wnioski.

Pracownica, która urodziła dziecko 2 stycznia br. i od tego dnia przebywa na urlopie macierzyńskim, w dniu 8 stycznia złożyła wniosek o pełny, 32-tygodniowy urlop rodzicielski. To oznacza, że będzie przebywała na urlopach (macierzyńskim i rodzicielskim) do 30 grudnia 2016 r. (52 tyg.). W okresie tym będzie jednak także mogła zmienić decyzję i przykładowo, po minimum 14 tygodniach urlopu macierzyńskiego, zrezygnować z dalszej jego części na rzecz ojca dziecka lub po wykorzystaniu całości urlopu macierzyńskiego zrezygnować z całości lub części urlopu rodzicielskiego na rzecz ojca dziecka (niezależnie czy posiada status pracownika, czy podlega ubezpieczeniu chorobowemu z innego tytułu), przy zachowaniu obowiązujących terminów wnioskowania, maksymalnego łącznego wymiaru urlopu oraz długości poszczególnych części.

O urlop rodzicielski można wnioskować także w tzw. trybie "zwykłym" (następczym), przed końcem urlopu macierzyńskiego lub okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres takiego urlopu. Jest on wówczas udzielany jednorazowo albo w częściach nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6. rok życia (art. 182^1c § 1 K.p.). Stosownie do art. 182^1c § 2 K.p. urlop ten wymaga rozpoczęcia bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i winien być wykorzystany w nie więcej niż w 4 częściach, przypadających (z niżej wymienionym wyjątkiem) bezpośrednio jedna po drugiej albo bezpośrednio po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający części urlopu rodzicielskiego, w wymiarze wielokrotności tygodnia.

Pracownica, która urodziła dziecko 16 października 2015 r. zamierza skorzystać od 4 marca 2016 r. (bezpośrednio po urlopie macierzyńskim) z połowy urlopu rodzicielskiego (16 tygodni), a drugą połowę (16 tygodni) zostawić na okres późniejszy, gdy dziecko będzie w wieku przedszkolnym. Taki podział jest dopuszczalny, przy czym jeżeli o drugą część urlopu rodzicielskiego będzie wnioskowała jednorazowo, ewentualny urlop wychowawczy będzie mogła wykorzystać w czterech, a nie obowiązujących pięciu częściach (patrz też rozdział VI dodatku).