Pracodawca przygotowuje wniosek o emeryturę

Obowiązki pracodawcy wobec pracownika w sferze dotyczącej ubezpieczeń społecznych są różnorodne. Pierwsze obowiązkowe czynności wynikają bezpośrednio z faktu nawiązania stosunku pracy. Kolejne to m.in. wydawanie wszelkiego rodzaju zaświadczeń niezbędnych do ustalenia prawa do świadczeń i ich wysokości, nawet byłym pracownikom. Oprócz wymienionych zadań na pracodawcy ciąży obowiązek przygotowania pracownikowi wniosku o emeryturę. Przy czym w zasadzie wobec ubiegających się o nową emeryturę urodzonych po 31 grudnia 1948 r. nie do końca jest to powinnością pracodawcy, a raczej jego dobrą wolą.

Data złożenia wniosku

Data złożenia wniosku to ważna okoliczność w procesie postępowania przed organem rentowym. Jest ona wyznacznikiem daty nabycia uprawnień do świadczenia, jak również podjęcia jego wypłaty.

Emeryturę wypłaca się bowiem od dnia powstania prawa do niej, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Prawo do emerytury powstaje zaś z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do jego nabycia.

Jeżeli jednak ubezpieczony pobiera:

• zasiłek chorobowy, 
   
• świadczenie rehabilitacyjne lub 
   
• wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wypłacane na podstawie Kodeksu pracy,

prawo do emerytury powstaje z dniem zaprzestania pobierania odpowiednio zasiłku, świadczenia lub wynagrodzenia. Przy czym wskazane uregulowanie nie ma zastosowania do emerytury, o której mowa w dziale II rozdział 1 ustawy emerytalnej, a więc świadczenia emerytalnego dla ubezpieczonych urodzonych po 31 grudnia 1948 r.

Za datę złożenia wniosku uznaje się moment jego zgłoszenia w ZUS (pisemnie lub ustnie do protokołu) albo datę jego nadania za pośrednictwem przedsiębiorcy uprawnionego do wykonywania działalności pocztowej w obrocie krajowym lub zagranicznym. Ponadto, jeżeli przepisy dopuszczają zgłoszenie wniosku za pośrednictwem płatnika składek, za datę jego zgłoszenia uważa się datę jego sporządzenia przez płatnika. W takim przypadku płatnik składek potwierdza sporządzenie wniosku w określonej dacie pieczęcią i podpisem osoby upoważnionej.

Pracodawcy zazwyczaj wniosek o emeryturę dla zainteresowanego składają na specjalnie przygotowanym w tym celu formularzu ZUS Rp-1E. Zawiera on niezbędne miejsce do potwierdzenia pieczęcią i podpisem osoby upoważnionej, iż został sporządzony w określonej dacie (patrz ramka).

Data sporządzenia wniosku przez pracodawcę przekłada się więc bezpośrednio na stosowne uprawnienia osoby ubiegającej się o świadczenie emerytalne.

Formularz ZUS Rp-1E dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale Zasiłki i świadczenia.

Przygotowanie wniosku

W zakresie metod ustalania wysokości emerytury reforma ubezpieczeń społecznych podzieliła ubezpieczonych na dwie zasadnicze grupy. Co więcej, również zobowiązania pracodawcy w kwestii przygotowania pracownikowi wniosku o emeryturę zostały uzależnione od daty urodzenia ubezpieczonego.

Pracodawcy zobligowani zostali przez przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych do współdziałania z pracownikiem w gromadzeniu dokumentacji niezbędnej do przyznania świadczenia emerytalnego. Są to wszelkiego rodzaju dokumenty z przebiegu ubezpieczenia, w tym m.in. świadectwa pracy oraz zaświadczenia potwierdzające przebyty okres ubezpieczenia albo wysokość osiągniętego wynagrodzenia.

Poza wymienionymi czynnościami pracodawca zobowiązany został do przygotowania wniosku o emeryturę i przedłożenia go za zgodą pracownika organowi rentowemu nie później niż na 30 dni przed zamierzonym terminem przejścia pracownika na emeryturę. Tak stanowi art. 125 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej.

Przy czym ubezpieczeni urodzeni po 31 grudnia 1948 r., do których nie stosuje się zasad dotyczących ustalania emerytury w oparciu o art. 46-47, art. 50, art. 50a, art. 50e ustawy emerytalnej, zgłaszają wnioski o emeryturę bezpośrednio w organie rentowym. Tak więc osoby te same w odpowiednim dla siebie czasie zgłaszają w ZUS wniosek o emeryturę.

Jeśli jednak pracodawca chce uczestniczyć w procesie przygotowywania wniosku o emeryturę takiemu pracownikowi, to jak najbardziej może. Postępuje wówczas jak gdyby miał do czynienia z wnioskiem o emeryturę dla starszego ubezpieczonego, tj. urodzonego przed 1 stycznia 1949 r.

Należy jednak pamiętać, iż data sporządzenia takiego wniosku przez pracodawcę, nie zostanie przez organ rentowy uznana za datę jego złożenia. Będzie nią data zgłoszenia wniosku w ZUS przez pracodawcę czy też przez samego ubezpieczonego. Szczególnie ważny ten fakt będzie w przypadku sporządzenia wniosku przez pracodawcę w miesiącu poprzedzającym jego wpływ do organu rentowego. Ubezpieczony, który będzie spełniał warunki do nabycia prawa do emerytury od miesiąca sporządzenia wniosku przez płatnika składek, świadczenie otrzyma od miesiąca złożenia tego wniosku w ZUS. W takim przypadku poniesie więc stratę materialną w wysokości kwoty miesięcznej emerytury.

Zatem ubezpieczeni urodzeni po 31 grudnia 1948 r., którzy korzystają z pomocy pracodawcy przy wystąpieniu o emeryturę, powinni dopilnować, aby wniosek o to świadczenie został złożony w organie rentowym we właściwym dla nich czasie.

Przykładowo wypełniona część wniosku ZUS Rp-1E