Wynagrodzenie za urlop

Wynagrodzenie za urlop powinno pozostawać na takim samym poziomie jak za pracę.

Dalsza część przepisu stanowi, że zmienne składniki wynagrodzenia mogą być obliczane na podstawie przeciętnego wynagrodzenia z okresu 3 miesięcy poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu. Natomiast jeśli wysokość wynagrodzenia pracownika podlega znacznemu zróżnicowaniu, okres ten może być przedłużony maksymalnie do 12 miesięcy.

Rozporządzenie urlopowe wyjaśnia, które składniki bądź inne należności ze stosunku pracy należy w wynagrodzeniu za urlop uwzględnić, a które z podstawy wyłączyć. Wynagrodzenie urlopowe ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia i innych świadczeń ze stosunku pracy, z wyłączeniem:

1) jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie,

2) wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,

3) nagród jubileuszowych,

4) wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,

5) ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy,

6) dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego,

7) wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,

8) kwoty wyrównania do wynagrodzenia za pracę do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę,

9) nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,

10) odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych,

11) wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy.

Dla celu ustalenia podstawy wynagrodzenia urlopowego rozporządzenie urlopowe wyróżnia 3 grupy składników wynagrodzenia za pracę, kwalifikowane według następujących zasad:

Z kolei jeżeli przez cały okres przyjęty do ustalenia podstawy wymiaru, poprzedzający miesiąc wykorzystywania urlopu wypoczynkowego lub przez okres krótszy, lecz obejmujący pełny miesiąc kalendarzowy lub pełne miesiące kalendarzowe, pracownikowi nie przysługiwało ww. wynagrodzenie, przy ustalaniu podstawy wymiaru uwzględnia się najbliższe miesiące, za które takie wynagrodzenie przysługiwało. Ponadto w sytuacji, gdy pracownik przed rozpoczęciem urlopu wypoczynkowego otrzymał wynagrodzenie należące do omawianej grupy za okres krótszy niż przyjęty do ustalenia podstawy wymiaru, podstawę stanowi wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres faktycznie przepracowany.

Uwaga! W praktyce rozróżnia się premie regulaminowe oraz premie uznaniowe. Premia regulaminowa jest składnikiem wynagrodzenia za pracę wypłacanym po spełnieniu przez pracownika warunków do jej uzyskania, określonych w regulaminie premiowania albo w innym akcie wewnętrznym bądź w umowie o pracę. Prawo do niej oraz jej wysokość nie zależą od swobodnego uznania pracodawcy, a pracownik, który spełnił warunki do jej nabycia może dochodzić wypłacenia premii na drodze sądowej. Premie regulaminowe za okresy nie dłuższe niż miesiąc stanowią zatem składnik zaliczany do podstawy wynagrodzenia za urlop.

Inaczej jest, jeśli chodzi o premię uznaniową, do której prawo przyznaje pracodawca według własnego uznania w każdym okresie płatności odrębnie. Nie posiada ona charakteru roszczeniowego i jest w istocie nagrodą, nawet jeżeli jest przyznawana za każdy miesiąc, co kwalifikuje ją jako składnik periodyczny. Podobnie w tej sprawie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z 20 lipca 2000 r. (sygn. akt I PKN 17/00, OSNP 2002/3/77), w którym wyjaśnił, że premia uznaniowa ma charakter nagrody i nie jest obowiązkowym składnikiem wynagrodzenia, wobec tego nie mieści się w pojęciu wynagrodzenia urlopowego.

Wynagrodzenie za urlop oblicza się:

• dzieląc podstawę wymiaru przez liczbę godzin, w czasie których pracownik wykonywał pracę w okresie, z którego została ustalona ta podstawa, a następnie
   
• mnożąc tak ustalone wynagrodzenie za jedną godzinę pracy przez liczbę godzin, jakie pracownik przepracowałby w czasie urlopu w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, gdyby w tym czasie nie korzystał z urlopu.

Po urlopie rodzicielskim, który zakończył się 31 marca br., pracownica wynagradzana według stałej stawki miesięcznej w wysokości 2.500 zł oraz zmiennej, miesięcznej premii regulaminowej, skorzystała z 21 dni (168 godz.) urlopu wypoczynkowego (cały kwiecień). Przed porodem przez kilka miesięcy chorowała. Podstawa wymiaru wynagrodzenia urlopowego została ustalona z pominięciem miesięcy w całości nieprzepracowanych. Do podstawy urlopowej przyjęto premię wypłaconą w listopadzie i grudniu 2014 r. oraz w styczniu 2015 r., która wyniosła odpowiednio 520 zł, 990 zł, 130 zł. W tym okresie pracownica przepracowała łącznie 440 godzin.

Pracownicy za kwiecień wypłacono pełne wynagrodzenie zasadnicze oraz wynagrodzenie urlopowe ze składników zmiennych w wysokości 626,64 zł, zgodnie z wyliczeniem:

• podstawa wymiaru: 1.640 zł (520 zł + 990 zł + 130 zł),
   
• stawka za 1 godzinę: 3,73 zł (1.640 zł : 440 godz.),
   
• wynagrodzenie urlopowe: 626,64 zł (3,73 zł x 168 godz.).

W kwietniu 2016 r. z 11-dniowego (88 godz.) urlopu skorzystał pracownik wynagradzany systemem akordowym. Pracownik ten w marcu br. otrzymał wynagrodzenie za 11 dni przestoju (968 zł), które pominięto przy ustalaniu podstawy. Wynagrodzenie akordowe jako zmienny składnik przyjęto do podstawy w wysokości wypłaconej w okresie trzech miesięcy poprzedzających miesiąc korzystania z urlopu w wysokości odpowiednio: za styczeń 2016 r. - 3.278 zł, za luty 2016 r. - 2.966 zł, za marzec 2016 r. - 2.006 zł. W podanym okresie pracownik przepracował 408 godz. (152 godz. + 168 godz. + 176 godz. - 88 godz. przestoju).

Wynagrodzenie urlopowe wyniosło 1.779,36 zł, zgodnie z wyliczeniem:

3.278 zł + 2.966 zł + 2.006 zł = 8.250 zł,

8.250 zł : 408 godz. = 20,22 zł,

20,22 zł x 88 godz. = 1.779,36 zł.

Należy także pamiętać o rozwiązaniu zawartym w art. 172¹ K.p., w myśl którego, jeżeli pracodawca na podstawie odrębnych przepisów jest obowiązany objąć pracownika ubezpieczeniem gwarantującym mu otrzymanie świadczenia pieniężnego za czas urlopu, to pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie przewidziane w art. 172 K.p. lub ekwiwalent pieniężny, o którym mowa w art. 171 K.p. Jeżeli świadczenie pieniężne za czas urlopu jest niższe od wynagrodzenia przewidzianego w art. 172 K.p. lub od ekwiwalentu pieniężnego, o którym mowa w art. 171 K.p., pracodawca jest obowiązany wypłacić pracownikowi kwotę stanowiącą różnicę między tymi należnościami.