Systemy i rozkłady czasu pracy - Dodatek do Gazety Podatkowej nr 67 (1317) z dnia 22.08.2016
Zmiana systemu czasu pracy dla potrzeb zakładu pracy
W firmie zostanie zmodyfikowany rozkład pracy pracowników pracujących obecnie po 8 godzin na taki, w którym przez dwa tygodnie będą pracować po 9 godzin i dwa po 7 godzin. Czy jest to dopuszczalne oraz czy wymaga wypowiedzenia zmieniającego?
Zaproponowany rozkład jest możliwy jedynie w systemie równoważnym, który można wprowadzić samym tylko zapisem regulaminowym, chyba że stosowany dotąd system stanowi element umowy o pracę. Wówczas wypowiedzenie może okazać się konieczne.
Czas pracy pracowników nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym (art. 129 § 1 K.p.). Przepis ten nie tylko wprowadza normy czasu pracy, ale jednocześnie kształtuje - nigdzie indziej niezdefiniowany - tzw. podstawowy system czasu pracy. Pracownikom zatrudnionym w tym systemie nie można planować pracy powyżej 8 godzin na dobę, gdyż generowałoby to godziny nadliczbowe, które z samej swej istoty (szczególne potrzeby, awaria) powinny mieć charakter nieplanowy i doraźny. System podstawowy nie jest jednak jedyną dostępną organizacją pracy. Pracodawca, według potrzeb, może zastosować inną.
W sytuacji przedstawionej w pytaniu najwłaściwszy byłby system równoważnego czasu pracy. W art. 135-137 K.p. wyróżniono 3 warianty tego systemu, a mianowicie z możliwością przedłużenia dniówki do 12-, 16- albo nawet 24-godzin. Nie każdy pracodawca może jednak z nich skorzystać. Stosowanie pierwszego wariantu (do 12 godz.) musi być uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją. Tak stanowi art. 135 § 1 K.p. Jeżeli ten warunek jest spełniony, pracodawca może go wprowadzić w ramach swoich zwykłych uprawnień, zamieszczając odpowiednie postanowienie w akcie prawa wewnątrzzakładowego, a w razie jego braku - wydając stosowne obwieszczenie. Należy zaznaczyć, że powyższe regulacje nie zakazują zamieszczania postanowienia w sprawie stosowanego systemu czasu pracy w treści umowy o pracę, a jedynie do tego nie zobowiązują. Jeżeli mimo to umowa zawiera omawiane kwestie, ewentualna zmiana systemu wymaga porozumienia zmieniającego, a przy braku zgody pracownika, wypowiedzenia zmieniającego. Tak też orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 lipca 2009 r., sygn. akt I BP 6/09.
W kontekście zadanego pytania zauważyć należy również, że stała organizacja pracy: 2 tygodnie po 7 godzin na dobę i 2 tygodnie po 9 godzin na dobę nie jest rozwiązaniem właściwym. Rozkład czasu pracy powinien być oparty na obowiązującym pracownika wymiarze (liczbie godzin do przepracowania), który różni się w poszczególnych okresach rozliczeniowych.
Rozkłady czasu pracy, które nie mają charakteru stałego, muszą być sporządzane - w formie pisemnej lub elektronicznej - na okres obejmujący co najmniej 1 miesiąc i przekazywane zainteresowanym co najmniej na 1 tydzień przed rozpoczęciem pracy w tym okresie (art. 129 § 3 K.p.).
| Przykład
Zatrudnieni w zakładzie pracownicy produkcyjni do końca sierpnia 2016 r. pracują w systemie podstawowym, po 8 godzin dziennie od poniedziałku do piątku. Organizacja pracy wymaga jednak w niektórych tygodniach wydłużenia dniówek roboczych, co powoduje konieczność wprowadzenia systemu równoważnego. Nastąpi to w drodze postanowienia regulaminu pracy o treści: "Pracowników produkcyjnych obowiązuje system równoważnego czasu pracy w jednomiesięcznym okresie rozliczeniowym. Soboty są dniami wolnymi od pracy". Zmianę tę podano do wiadomości pracowników dwa tygodnie przed jej wejściem w życie. Ponieważ w umowach o pracę nie ma zapisów w sprawie systemu czasu pracy, nie wymagała ona uzyskania zgody pracowników (porozumień), a w razie ich braku stosowania wypowiedzeń zmieniających. We wrześniu br. wymiar czasu pracy wynosi 176 godzin. Na ten miesiąc pracodawca zaplanował pracownikom:
co wyczerpało wymiar (11 dni × 9 godz. + 11 dni × 7 godz. = 176 godz.). Z kolei w październiku br. przypada 168 godzin pracy, a więc pracodawca zaplanował 10 dniówek po 9 godzin (od 1 do 14 października), 10 dniówek po 7 godzin (od 17 do 28 października) oraz 1 dniówkę 8-godzinną w dniu 31 października br. Należy zaznaczyć, że w przypadku niemożności zbilansowania godzin w równych dniówkach dobowych (siedmio- bądź dziewięciogodzinnych) pracodawca może stosować inne wymiary dobowe, nie dłuższe niż 12 godzin, co ma miejsce np. w październiku br. |
| Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz, wejdź do serwisu | ||
| www.Czas-Pracy.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
z obszernym komentarzem »
Firma »
Aplikacja mobilna dla Księgowych »
Księgowego,Kadrowego,VAT »
Serwisy internetowe »
Pobierz darmową aplikację »
Posłuchaj »
Terminarz
20.12.2024 (piątek)
15.01.2025 (środa)
DRUKI
Darmowe druki aktywne
WSKAŹNIKI
Bieżące wskaźniki wraz z archiwum
KALKULATORY
Narzędzia księgowego i kadrowego
PRZEPISY PRAWNE - Prawo pracy
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
FORUM - Prawo pracy
Forum aktywnych księgowych i kadrowców
| ||||||||||||
|
||||||||||||