Określenie limitów przychodów zarobkujących świadczeniobiorców

Prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba, ulega zawieszeniu w razie osiągania przychodu w kwocie wyższej niż 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Zgodnie z art. 104 ust. 8 ustawy emerytalnej, w razie osiągania przychodu w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, nie wyżej jednak niż 130% tej kwoty, świadczenie ulega zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, nie większą jednak niż kwota maksymalnego zmniejszenia obowiązująca w dniu 31 grudnia 1998 r. w wysokości:

1) 24% kwoty bazowej obowiązującej przy ostatniej waloryzacji w 1998 r. - dla emerytury lub renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,

2) 18% kwoty bazowej, o której mowa w pkt 1 - dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy,

3) 20,4% kwoty bazowej, o której mowa w pkt 1 - dla renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba.

Kwoty maksymalnych zmniejszeń podlegają podwyższeniu, przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w kolejnych terminach waloryzacji.

Od 1 marca 2016 r. kwoty maksymalnych zmniejszeń wynoszą:

• 563,05 zł dla emerytury lub renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
   
• 422,32 zł dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy,
   
• 478,62 zł dla renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba.

Dla zobrazowania zasad zmniejszania świadczeń w razie osiągania przychodu powyżej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, nie wyżej jednak niż 130% tej kwoty, poniżej prezentujemy przykłady liczbowe.

Kwoty przychodu wpływające na zawieszalność świadczeń w okresie od 1 września do 30 listopada 2016 r. wynoszą:

• 70% kwoty przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego - 2.813,40 zł,
   
• 130% kwoty przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego - 5.224,80 zł.

Należy jednak zaznaczyć, że rozliczenie zarobkujących emerytów lub rencistów następuje zawsze po zakończeniu roku kalendarzowego (poza wyjątkami opisanymi na str. 50-51).

Osoba pobierająca rentę z tytułu niezdolności do pracy 1 września 2016 r. podjęła zatrudnienie na podstawie umowy o pracę, z tytułu której osiąga przychód w kwocie 3.100 zł, tj. wyższej niż 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ale niższej niż 130% tej kwoty.

We wrześniu 2016 r. rencista poinformował o tym fakcie ZUS, który w tym samym miesiącu wydał decyzję o zmniejszeniu renty od 1 września 2016 r. o kwotę przekroczenia, nie wyższą jednak niż kwota maksymalnego zmniejszenia, tj. 24% kwoty bazowej. Przychód rencisty powoduje zmniejszenie świadczenia o różnicę między kwotą osiągniętego przychodu a kwotą równą 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, tj. od września 2016 r. o kwotę 286,60 zł (3.100 zł - 2.813,40 zł). Wynika to stąd, że różnica ta (286,60 zł) jest mniejsza od kwoty maksymalnego zmniejszenia renty (563,05 zł).

Rencista pobierający rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 września 2016 r. został zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Z tytułu stosunku pracy osiąga przychód w kwocie 5.000 zł, tj. wyższej niż 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, ale niższej niż 130% tej kwoty.

W dniu 21 września 2016 r. rencista poinformował ZUS o kwocie osiąganego przychodu. ZUS wydał decyzję o zmniejszeniu renty od 1 października 2016 r. o kwotę maksymalnego zmniejszenia renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy wynoszącą 422,32 zł, mimo że różnica między kwotą osiągniętego przychodu a kwotą równą 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia jest wyższa niż kwota maksymalnego zmniejszenia i wynosi 2.186,60 zł (5.000 zł - 2.813,40 zł).

Na mocy ustawy emerytalnej, Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski":

• w terminie do 14. dnia roboczego drugiego miesiąca każdego kwartału kalendarzowego - kwoty przychodu stanowiące odpowiednio 70% i 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, z zaokrągleniem w górę do pełnych 10 groszy,
   
• w terminie do 14. roboczego dnia listopada - kwoty graniczne przychodu dla mijającego roku kalendarzowego.