Zawiadomienie ZUS o osiąganiu przychodów przez świadczeniobiorcę

Emeryt lub rencista niezwłocznie zawiadamia organ rentowy o podjęciu pracy, służby lub działalności rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych lub dających prawo do dobrowolnych ubezpieczeń z tytułu ich wykonywania, poprzez złożenie w ZUS stosownego oświadczenia. W oświadczeniu tym emeryt i rencista zawiadamia, czy jego zamiarem jest osiąganie przychodu:

• niepowodującego zawieszenia ani zmniejszenia świadczeń,
   
• powodującego zmniejszenie świadczeń albo
   
• powodującego zawieszenie świadczeń.

Obowiązek powiadomienia ZUS o zatrudnieniu emeryta i rencisty ma też zakład pracy.

Nie dotyczy on emerytów, którzy przed podjęciem tej działalności ukończyli powszechny wiek emerytalny, ustalany indywidualnie dla każdego zainteresowanego, w zależności od jego daty urodzenia.

Emeryt (w wieku 66 lat) podjął zatrudnienie na podstawie umowy zlecenia od 1 września 2016 r. Z tytułu wykonywania tej umowy osiąga przychód wyższy niż 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Emeryt nie ma obowiązku informowania ZUS o podjęciu działalności zarobkowej i osiąganym z tego tytułu przychodzie (obowiązujący go wiek emerytalny wynosi 65 lat i 9 miesięcy). Obowiązku takiego nie ma również zleceniodawca.

Jeżeli z oświadczenia emeryta lub rencisty wynika, że jego zamiarem jest osiąganie przychodów niepowodujących zawieszenia ani zmniejszenia świadczeń, organ rentowy wypłaca świadczenie w pełnej przysługującej wysokości. W przypadku zaś złożenia przez emeryta lub rencistę oświadczenia o zamiarze osiągania przychodu powodującego zmniejszenie bądź zawieszenie świadczenia, ZUS wydaje decyzję o zmniejszeniu bądź zawieszeniu świadczenia od miesiąca, w którym wydał decyzję w tej sprawie. Jeżeli nie jest możliwe zmniejszenie lub zawieszenie świadczenia w miesiącu wydania decyzji, świadczenie ulega zmniejszeniu lub zawieszeniu od następnego miesiąca (art. 134 ustawy emerytalnej).

Należy zaznaczyć, że w przypadku złożenia przez świadczeniobiorcę wniosku o zawieszenie lub zmniejszenie świadczenia za okres wsteczny, ZUS wydaje decyzję o zmniejszeniu bądź zawieszeniu świadczenia na bieżąco. ZUS nie dokonuje bowiem zawieszenia lub zmniejszenia świadczeń za okres wsteczny w trakcie roku kalendarzowego.

Świadczenie ulega zawieszeniu lub zmniejszeniu, poczynając od miesiąca, w którym ZUS wydał decyzję w tej sprawie albo od następnego miesiąca, jeżeli wcześniejsze zawieszenie lub zmniejszenie świadczenia nie było możliwe. Natomiast rozliczenie emeryta bądź rencisty następuje po zakończeniu roku kalendarzowego.

Rencista 1 września 2016 r. złożył w ZUS oświadczenie, w którym poinformował, że od 1 czerwca 2016 r. osiąga przychody powodujące zawieszenie świadczenia. W dniu 22 września 2016 r. ZUS wydał decyzję o zawieszeniu wypłaty świadczenia od 1 września 2016 r., czyli na bieżąco, a nie za okres wsteczny. Rozliczenie rencisty z tytułu przychodów osiąganych w 2016 r. nastąpi po zakończeniu roku kalendarzowego.

Świadczeniobiorca może zostać rozliczony w trakcie roku kalendarzowego w sytuacji:

• gdy prawo do renty ustało przed końcem roku kalendarzowego,
   
• ukończenia przez emeryta bądź rencistę z ustalonym prawem do emerytury powszechnego wieku emerytalnego, ustalanego indywidualnie dla każdego zainteresowanego, w zależności od jego daty urodzenia,
   
• śmierci emeryta lub rencisty, gdy do ZUS wpłynął wniosek o wypłatę niezrealizowanych świadczeń.

Świadczeniobiorca po złożeniu oświadczenia o kwocie osiąganych przychodów, zobowiązany jest do ponownego poinformowania ZUS, jeżeli nastąpiła zmiana kwoty osiąganych przychodów mająca wpływ na wypłatę świadczenia w pełnej przysługującej wysokości, zawieszenie bądź jego zmniejszenie.

Wypłata świadczeń w pełnej wysokości, zmniejszenie albo zawieszenie wypłaty świadczeń następuje do czasu, aż emeryt lub rencista zmieni treść złożonego wcześniej oświadczenia, chyba że z zawiadomienia zakładu pracy wynika konieczność wypłaty świadczeń w pełnej wysokości, ich zmniejszenia lub zawieszenia. Do czasu nadesłania przez emeryta lub rencistę nowego oświadczenia, o którym mowa wyżej, emerytura i renta wypłacana jest w wysokości zgodnej z ostatnio nadesłanym oświadczeniem. Jeżeli świadczenie było zawieszone bądź zmniejszone, a z ponownie nadesłanego oświadczenia emeryta lub rencisty wynikać będzie, że osiągany przez niego przychód nie powoduje zmniejszenia lub zawieszenia świadczenia, ZUS wznawia wypłatę świadczenia od miesiąca, w którym wpłynęło oświadczenie emeryta lub rencisty o osiąganiu przychodu niepowodującego zawieszenia ani zmniejszenia świadczeń. Wznowienie wypłaty świadczeń następuje, począwszy od miesiąca ustania przyczyny wstrzymania lub zmniejszenia wypłaty świadczeń, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek w tej sprawie.

Nadmieniamy, że zawiadomienie o osiąganiu przez emeryta lub rencistę przychodów z tytułu działalności podlegających obowiązkowemu ubezpieczeniu bądź też dających prawo do dobrowolnych ubezpieczeń, można składać w ZUS, np. na druku ZUS Rw-73, dostępnym w każdej jednostce organizacyjnej ZUS. Druk ten jest również dostępny na naszej stronie internetowej www.druki.gofin.pl. Zawiadomienie to może być także złożone w innej formie pisemnej, bez wykorzystywania druku ZUS Rw-73, o ile zawiera wymagane informacje.

Pan Tadeusz pobierający od 2015 r. rentę z tytułu niezdolności do pracy, od 2 czerwca 2016 r. podjął zatrudnienie na podstawie umowy o pracę. Z tytułu zatrudnienia osiąga przychód w kwocie wyższej niż 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Niezwłocznie po podjęciu zatrudnienia - w dniu 3 czerwca 2016 r. - poinformował ZUS o osiąganiu przychodu powodującego zawieszenie świadczenia, składając w tym celu druk ZUS Rw-73.

ZUS w dniu 30 czerwca 2016 r. wydał decyzję o zawieszeniu świadczenia rentowego od 1 lipca 2016 r. Pozostanie ono zawieszone do czasu ponownego poinformowania ZUS o zmianie kwoty osiąganych przychodów mających wpływ na wypłatę świadczenia.

Oświadczenie o podjęciu działalności i osiąganiu przychodu oraz jego wysokości może być przedłożone w ZUS również w innej formie pisemnej, z tym że powinno ono zawierać wszystkie informacje określone w druku ZUS Rw-73, tj.:

• dane osobowe emeryta lub rencisty:
   
• imię i nazwisko,
   
• adres zamieszkania,
   
• numer PESEL,
   
• numer emerytury lub renty,
   
• tytuł z jakiego emeryt lub rencista osiąga przychód,
   
• czy zamiarem świadczeniobiorcy jest osiąganie przychodu niepowodującego zawieszenia ani zmniejszenia świadczenia, powodującego zmniejszenie świadczenia bądź też powodującego zawieszenie świadczenia,
   
• zobowiązanie świadczeniobiorcy do powiadomienia ZUS o zamiarze osiągania przychodu w innej wysokości niż podana w składanym oświadczeniu.

Emeryt i rencista zawiadamia organ rentowy do końca lutego każdego roku o łącznej kwocie przychodu osiągniętego w ubiegłym roku kalendarzowym. Także wtedy, gdy nie przekroczył kwoty 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, a więc kwoty niepowodującej zmniejszenia świadczenia.

Pracodawca, zleceniodawca bądź też inny płatnik składek zobowiązany jest - tak jak świadczeniobiorca - do zawiadomienia organu rentowego do końca lutego każdego roku o łącznej kwocie przychodu osiągniętego przez emeryta lub rencistę w ubiegłym roku kalendarzowym. Nie dotyczy to przychodów emerytów, którzy przed podjęciem zatrudnienia osiągnęli wiek emerytalny.

Urząd skarbowy zawiadamia organ rentowy do końca maja każdego roku o łącznej kwocie przychodu osiągniętego przez emeryta lub rencistę w ubiegłym roku kalendarzowym z wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej, wolnego zawodu lub innej samodzielnej działalności o podobnym charakterze, z wyłączeniem działalności twórczej i artystycznej.

W zawiadomieniu składanym po zakończeniu danego roku kalendarzowego wykazuje się kwotę osiągniętego przychodu łącznie, bądź też w rozbiciu na kwoty przychodu osiągnięte w poszczególnych miesiącach. Na podstawie zawiadomień, o których mowa wyżej, organ rentowy ustala, czy przychód emeryta lub rencisty uzasadniał wypłatę świadczeń w pełnej wysokości, ich zmniejszenie albo zawieszenie.