Weryfikacja wykonania wcześniejszych zaleceń

Zanim inspektor podejmie czynności kontrolne (tj. zażąda niezbędnych dokumentów czy zwizytuje stanowiska pracy) wpisze się do książki kontroli. Najczęściej zrobi to już w trakcie spotkania z pracodawcą, ewentualnie zaraz po otrzymaniu takiej książki od pracownika wyznaczonego do kontaktów z kontrolującym.

Brak oficjalnego wzoru książki kontroli powoduje, że wielu pracodawców nie wie co taki rejestr powinien zawierać. Znajdują się w niej wpisy dokonywane przez organy kontroli, które obejmują m.in.:

• oznaczenie organu kontroli (np. PIP, Sanepid, Urząd Dozoru Technicznego),
   
• oznaczenie upoważnienia do kontroli (nr rejestracyjny upoważnienia),
   
• zakres przedmiotowy przeprowadzonej kontroli,
   
• daty podjęcia i zakończenia kontroli,
   
• zalecenia pokontrolne oraz określenie zastosowanych środków pokontrolnych,
   
• uzasadnienie braku zawiadomienia przedsiębiorcy o zamiarze wszczęcia kontroli,
   
• uzasadnienie zastosowanych wyjątków,
   
• uzasadnienie przedłużenia czasu trwania kontroli lub przerwy w czasie jej trwania,

natomiast przedsiębiorca obowiązany jest dokonywać wpisu informującego o wykonaniu zaleceń pokontrolnych bądź wpisu o ich uchyleniu przez organ kontroli lub jego organ nadrzędny albo sąd administracyjny (art. 81 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej).

Przy okazji dokonywania wpisu do książki inspektor dowie się, czy firma była kontrolowana przez inne organy kontroli i nadzoru nad warunkami pracy (np. przez Sanepid, Straż Pożarną, Urząd Dozoru Technicznego itp.). Jeśli tak, ma on prawo zapoznać się z wydanymi przez nie decyzjami oraz sprawdzić ich realizację (art. 23 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIP). Gdyby okazało się, że pracodawca ich nie wykonał, wówczas inspektor nie może przymusić go do ich wykonania, ale ma obowiązek poinformować o tym fakcie właściwy organ.

Przed pojawieniem się w firmie, na podstawie rejestrów informatycznych prowadzonych przez PIP inspektor ustali, czy zakład był wcześniej kontrolowany przez inspektora pracy. Dowie się również, jakie środki prawne wydano po poprzedniej kontroli, kiedy upłynął termin ich wykonania, czy pracodawca został ukarany. Jeśli nie upłynął jeszcze rok od daty, kiedy poprzednio wydane środki prawne powinny być wykonane, inspektor zainteresuje się sposobem ich wykonania.

Uwaga! Niewykonanie nakazu inspektora pracy stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika, zagrożone grzywną do 30.000 zł (art. 283 § 2 pkt 7 K.p.). Zlekceważenie wystąpienia nie jest wykroczeniem, jednak może zostać potraktowane jako utrudnianie działalności inspektora pracy i skutkować skierowaniem przez niego zawiadomienia do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa (art. 225 § 1 K.k.).

Podczas wykonywania czynności kontrolnych inspektor pracy oraz osoby mu towarzyszące (np. biegli, specjaliści lub podinspektorzy pracy) zobowiązani są do przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych oraz przepisów o ochronie informacji niejawnych (art. 30 ustawy o PIP). Pracodawca może wymagać, by kontrolujący poddał się wszystkim obowiązującym w zakładzie rygorom z zakresu bhp i przeciwpożarowym ze względu na bezpieczeństwo inspektora i innych osób przebywających na terenie zakładu.

W zakładzie wyznaczono tzw. ciągi komunikacyjne, tj. trasy, po których zatrudnieni mogą przemieszczać się bezpiecznie, bez ryzyka narażenia się na zagrożenia ze strony np. pracujących w pobliżu maszyn i urządzeń. W razie kontroli w tym zakładzie inspektor będzie również zobowiązany do poruszania się po tych ciągach komunikacyjnych. Mimo prawa wstępu do wszystkich obiektów i pomieszczeń zakładu, inspektor nie może poruszać się po nim w sposób stwarzający zagrożenie dla niego samego lub pracowników zakładu.

Z obowiązkiem przestrzegania przez inspektora pracy przepisów i zasad bhp wiąże się powinność pracodawcy zapewnienia inspektorowi niezbędnej odzieży ochronnej lub roboczej oraz środków ochrony indywidualnej.

W trakcie kontroli młyna inspektor chciał zwizytować pomieszczenia produkcyjne. Ze względu na przedmiot produkcji obowiązywały w nich szczególne obostrzenia w zakresie odzieży ochronnej i środków ochrony indywidualnej. W związku z tym przed wejściem do tych pomieszczeń inspektor musiał ubrać się tak jak pracujący w tym miejscu pracownicy, tj. założyć na siebie dostarczone przez pracodawcę: fartuch, czepek ochronny i maskę na twarz.