Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego do wysokości świadczenia rodzicielskiego

Począwszy od 1 stycznia 2016 r. rodzice i opiekunowie nieuprawnieni do zasiłku macierzyńskiego (uposażenia) za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego mogą korzystać ze świadczenia rodzicielskiego. Jego wysokość wynosi 1.000 zł miesięcznie. Nie pozostało to bez wpływu na wysokość zasiłku macierzyńskiego, który po pomniejszeniu o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych nie może być niższy od 1.000 zł miesięcznie.

Świadczenie rodzicielskie

Z dniem 1 stycznia 2016 r. do katalogu świadczeń rodzinnych zostało dodane świadczenie rodzicielskie. Przysługuje ono na zasadach określonych w art. 17c ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1518 ze zm.), niezależnie od dochodu rodziny, z reguły w wysokości 1.000 zł miesięcznie. Mogą na nie liczyć, w związku z urodzeniem lub przysposobieniem albo objęciem opieką dziecka w wieku do ukończenia odpowiednio 7. lub 10. roku życia, rodzice i opiekunowie dzieci, nieposiadający uprawnień do zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres:

• urlopu macierzyńskiego,
   
• urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
   
• urlopu rodzicielskiego.

Zasiłek macierzyński

Osoby ubezpieczone, uprawnione do zasiłku macierzyńskiego za okres wymienionych urlopów, nie mogą skorzystać z prawa do świadczenia rodzicielskiego. Dla świadczeniobiorców, których zasiłek nie przekracza wartości świadczenia rodzicielskiego, ustawodawca zagwarantował jednak stosowne jego podwyższenie. Otóż w przypadku gdy miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych (dalej zaliczkę na pdof), okaże się niższa od kwoty świadczenia rodzicielskiego, tj. od kwoty 1.000 zł, kwotę zasiłku macierzyńskiego, pomniejszonego o zaliczkę na pdof, podwyższa się do wysokości świadczenia rodzicielskiego (przykład).

Jeśli zasiłek macierzyński przysługuje za część miesiąca, stosowne podwyższenie zasiłku macierzyńskiego ustala się proporcjonalnie do okresu, za który świadczenie to jest wypłacane.

W przypadku natomiast, gdy ubezpieczony jest uprawniony do zasiłku macierzyńskiego z więcej niż jednego tytułu, przy ustalaniu czy i ewentualnie jaka kwota podwyższenia będzie przysługiwała, brana jest pod uwagę łączna kwota wypłacanych zasiłków macierzyńskich. Dlatego też ubezpieczony zobowiązany jest do poinformowania każdego płatnika zasiłku o prawie do zasiłku macierzyńskiego z innych tytułów oraz jego wysokości.

Kwestię tę reguluje art. 31 ust. 3a-3c oraz art. 62 ust. 4-6 ustawy zasiłkowej.

Uprawnieni do podwyższenia

Stosowne podwyższenie przysługuje osobom, które mają prawo do zasiłku macierzyńskiego:

• w związku z urodzeniem lub przyjęciem na wychowanie dziecka,
   
• w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, w okresie urlopu wychowawczego albo za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia,
   
• za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres:
   
• urlopu macierzyńskiego,
   
• urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,
   
• urlopu rodzicielskiego,
   
• zarówno w przypadku nieprzerwanego okresu pobierania tego świadczenia, jak i w sytuacji gdy powstanie przerwa w pobieraniu zasiłku, np. w związku z pobytem dziecka w szpitalu lub późniejszym wykorzystaniem części urlopu rodzicielskiego w wymiarze nie dłuższym niż 16 tygodni,
   
• w okresie wydłużonego urlopu rodzicielskiego z tytułu wykonywania po 1 stycznia 2016 r. pracy w czasie tego urlopu,

jeżeli miesięczna kwota tego zasiłku pomniejszonego o zaliczkę na pdof jest niższa od kwoty świadczenia rodzicielskiego.

Wypłata podwyższenia

Podwyższenia zasiłku macierzyńskiego z założenia dokonuje podmiot wypłacający to świadczenie, a więc odpowiednio:

• płatnik składek uprawniony do wypłaty zasiłków lub
   
• ZUS.

Odstępstwo od tej reguły dotyczy osób uprawnionych do zasiłku macierzyńskiego z więcej niż jednego tytułu. W takim przypadku podwyższony zasiłek macierzyński wypłaca płatnik wskazany przez ubezpieczonego, chyba że jednym z płatników zasiłku jest ZUS. Wówczas bowiem podmiotem wypłacającym kwotę podwyższenia jest organ rentowy.

Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego przysługuje, analogicznie jak świadczenie rodzicielskie, począwszy od 1 stycznia 2016 r. Należne jest ono także osobom, które w pierwszym dniu 2016 r. korzystały z zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres wymienionych wcześniej urlopów. W tym przypadku jednak podwyższenie zasiłku macierzyńskiego przysługuje przez okres od dnia 1 stycznia 2016 r. do końca okresu odpowiadającego okresowi tych urlopów.