Aktualność i faktyczne istnienie przyczyny
Sąd Najwyższy uważa, że: "(...) przyczyną uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nie tylko przyczyna istniejąca w dniu dokonania wypowiedzenia, ale też taka, która wprawdzie jeszcze nie zaistniała, ale jej wystąpienie w niedalekiej przyszłości jest pewne. (...)" (por. wyrok z 11 sierpnia 2016 r., sygn. akt II PK 246/15). Jednak między wystąpieniem przyczyny wypowiedzenia a jego rzeczywistym dokonaniem powinien istnieć rozsądny adekwatny związek czasowo-przyczynowy. Nadmiernie długa przerwa między obydwoma zdarzeniami może spowodować, że przyczyna straci swoją aktualność i doprowadzić do stwierdzenia, że wypowiedzenie było nieuzasadnione (por. wyrok SN z 9 maja 2013 r., sygn. akt II PK 245/12). Taki skutek wystąpi wtedy, gdy między zdarzeniami mającymi uzasadniać wypowiedzenie a samym wypowiedzeniem nie istnieje żaden związek (por. postanowienie SN z 28 maja 2013 r., sygn. akt I PK 43/13). Zarzut nadużycia prawa podmiotowego na podstawie art. 8 K.p. może zostać postawiony pracodawcy, który powołuje się w uzasadnieniu wypowiedzenia na uchybienia lub zaniedbania pracownika mające miejsce przed półtora roku lub dwoma laty, w czasie których pracodawca nie zgłaszał zastrzeżeń do pracy tej osoby (por. wyrok SN z 1 grudnia 2016 r., sygn. akt I PK 86/16).
| Przykład |
Pracownik otrzymał zadanie przewodniczenia komisji przetargowej w grudniu 2015 r. W marcu 2016 r. okazało się, że nienależycie wykonuje swoje obowiązki, wskutek czego pracodawca został narażony na straty. Z tego powodu pracownik otrzymał wypowiedzenie zmieniające umowę o pracę w zakresie stanowiska pracy (przywrócenie do poprzednio zajmowanej funkcji mistrza) oraz wynagrodzenia. Po ponad rocznym okresie pracy od zmiany stanowiska pracy, pracodawca zdecydował się w sierpniu 2017 r. wypowiedzieć definitywnie temu pracownikowi umowę o pracę. Jako przyczyny wskazał uchybienia i zaniedbania z okresu pełnienia funkcji przewodniczącego komisji przetargowej oraz brak zaangażowania po jej utracie (bez sprecyzowania tego zarzutu).
W tej sytuacji sąd rozpatrujący odwołanie pracownika może uznać, że pracodawca nadużywa prawa podmiotowego. Pierwsza przyczyna nie ma bowiem związku z samym wypowiedzeniem (choć stanowiła podstawę wypowiedzenia zmieniającego), a druga - z racji braku skonkretyzowania nie istnieje.
Przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę w orzecznictwie
| Rodzaj przyczyny | Warunki prawidłowości | ||||||
| 1 | 2 | ||||||
| Niewłaściwe wykonywanie obowiązków (por. wyroki SN z 5 marca 2015 r., sygn. akt III PK 109/14, z 20 maja 1998 r., sygn. akt I PKN 139/98, OSNP 1999/14/448, z 5 listopada 1998 r., sygn. akt I PKN 421/98, OSNP 1999/24/785, z 4 grudnia 1997 r., sygn. akt I PKN 419/97, OSNP 1998/20/598, z 12 sierpnia 1977 r., sygn. akt I PRN 105/77, OSNC 1978/10/175) |
|
||||||
| Naruszenie obowiązków pracowniczych (por. wyroki SN z 4 lutego 2011 r., sygn. akt II PK 199/10, OSNP 2012/7-8/90, z 26 listopada 2003 r., sygn. akt I PK 16/03, M.P.Pr.-wkł. 2004/12/1, uchwała SN z 11 stycznia 1980 r., sygn. akt I PZP 45/79, OSNC 1980/7-8/133) |
|
||||||
| Odmowa wykonania polecenia służbowego (por. wyroki SN z 11 stycznia 2011 r., sygn. akt I PK 152/10, OSNP 2012/5-6/62, z 4 czerwca 2008 r., sygn. akt II PK 323/07, OSNP 2009/21-22/276, z 13 maja 1998 r., sygn. akt I PKN 108/98, OSNP 1999/10/337, z 10 września 1997 r., sygn. akt I PKN 244/97, OSNP 1998/12/358) |
|
||||||
| Utrata zaufania (por. m.in. wyroki SN z 14 kwietnia 2015 r., sygn. akt II PK 140/14, OSP 2017/6/63, z 29 października 2014 r., sygn. akt II PK 305/13, z 24 października 2013 r., sygn. akt II PK 24/13, OSNP 2014/9/127, postanowienie SN z 19 stycznia 2012 r., sygn. akt I PK 121/11) |
|
||||||
| Likwidacja stanowiska pracy ze względu na zmiany organizacyjne/redukcję etatów (por. wyroki SN z 2 czerwca 2017 r., sygn. akt III PK 114/16, z 1 marca 2017 r., sygn. akt II PK 382/15, z 7 czerwca 2016 r., sygn. akt II PK 118/15, M.P.Pr. 2016/8/417--419, z 6 kwietnia 2016 r., sygn. akt II PK 174/15, z 2 marca 2016 r., sygn. akt III PK 76/15, z 9 grudnia 2015 r., sygn. akt I PK 8/15, M.P.Pr. 2016/4/198-202, z 20 maja 2014 r., sygn. akt I PK 271/13, M.P.Pr. 2015/6/282-283, z 1 kwietnia 2014 r., sygn. akt I PK 244/13, z 18 września 2013 r., sygn. akt II PK 5/13, z 10 września 2013 r., sygn. akt I PK 61/13, OSNP 2014/12/166) |
|
||||||
| Spóźnianie się pracownika do pracy (por. wyrok SN z 11 kwietnia 2017 r., sygn. akt II PK 45/16) |
Występujące notorycznie | ||||||
| Osiągnięcie wieku emerytalnego i nabycie uprawnień emerytalnych (por. m.in. wyroki SN z 10 września 1997 r., sygn. akt I PKN 246/97, OSNP 1998/12/360; z 18 lutego 1999 r., sygn. akt II UKN 493/98, OSNP 2000/8/325, z 21 kwietnia 1999 r., sygn. akt I PKN 31/99, OSNP 2000/13/505, z 8 czerwca 1999 r., sygn. akt I PKN 105/99, OSNP 2000/17/641, z 15 października 1999 r., sygn. akt I PKN 111/99, OSNP 2001/5/143, z 23 stycznia 2001 r., sygn. akt I PKN 209/00, OSNP 2002/19/457, z 25 lipca 2003 r., sygn. akt I PK 305/02, OSP 2004/12/150, z 26 listopada 2003 r., sygn. akt I PK 616/02, Pr.Pracy 2004/6/34, z 3 grudnia 2003 r., sygn. akt I PK 80/03, OSNP 2004/21/363, z 29 września 2005 r., sygn. akt II PK 19/05, OSNP 2006/15-16/236, uchwała 7 sędziów SN z 21 stycznia 2009 r., sygn. akt II PZP 13/08, M.P.Pr. 2009/8/417-426, z 19 stycznia 2016 r., sygn. akt I PK 72/15) |
|
||||||
| Niska efektywność pracownika (por. wyroki SN z 3 sierpnia 2016 r., sygn. akt I PK 223/15, z 24 lutego 2015 r., sygn. akt II PK 87/14, M.P.Pr. 2015/8/394) |
|
||||||
| Przekroczenie granic dopuszczalnej krytyki pracodawcy (por. wyroki SN z 19 marca 2014 r., sygn. akt I PK 187/13, OSNP 2015/9/120, z 17 grudnia 1997 r., sygn. akt I PKN 433/97, OSNP 1998/21/626) |
Odmowa wykonywania prawidłowo wydanych poleceń pracodawcy z racji chęci zasygnalizowania i przeciwdziałania nieprawidłowościom | ||||||
| Nałożenie kary porządkowej (por. wyrok SN z 13 października 2008 r., sygn. akt II PK 62/08, M.P.Pr. 2009/4/170) |
Brak odwołania po stronie pracownika od otrzymanej kary porządkowej | ||||||
| Nieobecność pracownika z powodu choroby (por. wyroki SN z 19 marca 2014 r., sygn. akt I PK 177/13, OSNP 2015/8/111, z 5 października 2005 r., sygn. akt I PK 61/05, OSNP 2006/17-18/265, z 21 października 1999 r., sygn. akt I PKN 323/99, OSNP 2001/5/157, z 29 września 1998 r., sygn. akt I PKN 335/98, OSNP 1999/20/648, z 3 listopada 1997 r., sygn. akt I PKN 327/97, OSNP 1998/16/476, z 4 grudnia 1997 r., sygn. akt I PKN 422/97, OSNP 1998/20/600) |
|
||||||
| Przeciwwskazania lekarskie (por. wyroki SN z 16 grudnia 1999 r., sygn. akt I PKN 469/99, OSNP 2001/10/346, z 17 września 1997 r., sygn. akt I PKN 268/97, OSNP 1998/13/393, z 28 lutego 1979 r., sygn. akt I PRN 14/79) |
|
||||||
| Działalność konkurencyjna (por. wyroki SN z 12 lutego 2013 r., sygn. akt II PK 165/12, M.P.Pr. 2013/6/310-313, z 18 czerwca 2007 r., sygn. akt II PK 338/06, OSNP 2008/15-16/219, z 5 września 1997 r., sygn. akt I PKN 223/97, OSNP 1998/11/327) |
|
| Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz, wejdź do serwisu | ||
| www.UmowyoPrace.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
z obszernym komentarzem »
Firma »
Aplikacja mobilna dla Księgowych »
Księgowego,Kadrowego,VAT »
Serwisy internetowe »
Pobierz darmową aplikację »
Posłuchaj »
Terminarz
20.12.2024 (piątek)
15.01.2025 (środa)
DRUKI
Darmowe druki aktywne
WSKAŹNIKI
Bieżące wskaźniki wraz z archiwum
KALKULATORY
Narzędzia księgowego i kadrowego
PRZEPISY PRAWNE - Prawo pracy
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
FORUM - Prawo pracy
Forum aktywnych księgowych i kadrowców
| ||||||||||||
|
||||||||||||