Oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę

Wypowiedzenie umowy o pracę polega na jednostronnym oświadczeniu woli jednej ze stron umowy powodującym, po upływie okresu wypowiedzenia, jej rozwiązanie. Istotne w tym trybie rozwiązywania stosunku pracy jest to, że zgoda drugiej strony nie ma znaczenia, a umowa ulega rozwiązaniu w terminie wynikającym z przepisu prawa nawet przy jej sprzeciwie.

Według art. 30 K.p., dokonane przez pracodawcę wypowiedzenie umowy o pracę będzie zgodne z prawem, jeśli:

• oświadczenie woli w tej sprawie zostało złożone w formie pisemnej,
   
• pouczono w nim pracownika o przysługującym mu prawie odwołania się do sądu pracy,
   
• w treści oświadczenia wskazano faktyczną przyczynę uzasadniającą zastosowanie omawianego trybu ustania zatrudnienia (dotyczy wyłącznie umów na czas nieokreślony).

Okres wypowiedzenia obejmujący tydzień lub miesiąc albo ich wielokrotność kończy się odpowiednio w sobotę albo w ostatnim dniu miesiąca. Oświadczenie należy zatem złożyć najpóźniej odpowiednio przed niedzielą lub pierwszym dniem miesiąca kalendarzowego rozpoczynających okres wypowiedzenia. Dodajmy, że zdaniem resortu pracy, opartym na orzecznictwie Sądu Najwyższego, a wyrażonym w piśmie udostępnionym naszemu Wydawnictwu 7 września 2015 r.: "(...) Jeśli ustawodawca łączy pewne skutki prawne z okresem wypowiedzenia (np. art. 37, art. 60, art. 167¹ K.p.), należy przez to rozumieć okres od dnia złożenia oświadczenia woli o wypowiedzeniu do dnia rozwiązania umowy o pracę, choćby faktycznie był on dłuższy niż okres wypowiedzenia określony w art. 36 § 1 K.p. (...)".

Stosownie do art. 36 K.p., długość okresu wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony i nieokreślony zależy od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:

• 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
   
• 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
   
• 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

Przez okres zatrudnienia dla omawianych celów należy rozumieć wszystkie okresy zatrudnienia u tego samego pracodawcy (por. uchwała SN w składzie 7 sędziów z dnia 15 stycznia 2003 r., sygn. akt III PZP 20/02, OSNP 2004/1/4). Do powyższego okresu zatrudnienia wlicza się pracownikowi okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jeżeli zmiana podmiotu zatrudniającego nastąpiła na zasadach określonych w art. 23¹ K.p., a także w innych przypadkach, gdy z mocy odrębnych przepisów nowy pracodawca jest następcą prawnym w stosunkach pracy nawiązanych przez pracodawcę poprzednio zatrudniającego tego pracownika.

Okres wypowiedzenia umowy na okres próbny wynosi:

• 3 dni robocze, jeśli okres próbny nie przekracza 2 tygodni,
   
• 1 tydzień, jeśli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie,
   
• 2 tygodnie, jeśli okres próbny wynosi 3 miesiące.

Terminy wypowiadania umów określono w art. 30 § 2¹ K.p. wskazując zakończenie wypowiedzenia dla okresu określonego w tygodniach lub miesiącach (sobota albo ostatni dzień miesiąca).

Wypowiadając umowę o pracę na czas nieokreślony, pracodawca ma obowiązek uprzedniego przeprowadzenia konsultacji z reprezentującą danego pracownika zakładową organizacją związkową (art. 38 K.p.).

Kwestię związkowej konsultacji reguluje też ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1881).

Pomocniczy wzór oświadczenia woli pracodawcy w sprawie wypowiedzenia umowy o pracę zawiera załącznik nr 3 do rozporządzenia z dnia 28 maja 1996 r. Zastosowanie tego druku pozwoli pracodawcy na sporządzenie wypowiedzenia zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Przykład oświadczenia woli pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem

Wypowiadając umowę o pracę zawartą na czas określony lub nieokreślony strony mogą skrócić okres wypowiedzenia.

Stosownie do art. 36¹ K.p., jednostronne przez pracodawcę skrócenie trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia umowy, najwyżej jednak do jednego miesiąca, jest możliwe wówczas, gdy przyczyną wypowiedzenia jest:

• ogłoszenie upadłości lub likwidacja pracodawcy,
   
• inna przyczyna niedotycząca pracownika.

Jeśli pracodawca skróci okres wypowiedzenia, za pozostałą część tego okresu musi wypłacić pracownikowi odszkodowanie obliczone jak ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Odszkodowanie to na mocy § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczególnych zasad ustalania podstawy wymiaru składek... (Dz. U. z 2017 r. poz. 1949) jest zwolnione ze składek ZUS. Podlega jednak opodatkowaniu.

Wyjaśniamy, że oświadczenie woli pracodawcy o skróceniu okresu wypowiedzenia może być złożone tylko łącznie z wypowiedzeniem umowy o pracę, a nie w okresie późniejszym (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 1990 r., sygn. akt I PR 391/90, OSNC 1992/11/206).

Powyższą regulację prawną należy odróżnić od możliwości ustalenia przez strony stosunku pracy wcześniejszego terminu rozwiązania umowy o pracę, po dokonaniu jej wypowiedzenia przez pracownika albo przez pracodawcę (art. 36 § 6 K.p.). Dotyczy ona nie tylko trzymiesięcznych wypowiedzeń, ale również krótszych i jest stosowana w trybie dwustronnego porozumienia. Pracownikowi przysługuje wówczas wynagrodzenie tylko do dnia rozwiązania umowy o pracę.