Składniki uwzględniane w wynagrodzeniu minimalnym

Pracownik oprócz stałego miesięcznego wynagrodzenia otrzymuje dodatki za pracę w nocy i za pracę w godzinach nadliczbowych. Czy należy je przyjmować przy ustalaniu, że pracownik osiągnął płacę minimalną?

Dodatków wymienionych w pytaniu nie uwzględnia się w gwarantowanej stawce płacy minimalnej.

Wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia, określonego w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. W 2017 r. wynosi ono 2.000 zł, a w 2018 r. będzie wynosiło 2.100 zł. Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy, wysokość minimalnego wynagrodzenia ustala się w kwocie proporcjonalnej do liczby godzin pracy przypadającej do przepracowania przez pracownika w danym miesiącu, biorąc za podstawę wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę.

W gwarantowanej minimalnej stawce wynagrodzenia za pracę uwzględnia się nie tylko wynagrodzenie zasadnicze jakie otrzymuje pracownik, ale również inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez GUS do wynagrodzeń osobowych (art. 6 ust. 4 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę).

Ich wykaz zamieszczony jest w załączniku do objaśnień formularzy statystycznych Z-06 i Z-03 (dostępnych na stronie internetowej www.stat.gov.pl). Są to m.in.:

• wynagrodzenia zasadnicze w formie czasowej, akordowej, prowizyjnej i innej,
   
• dodatki za staż pracy oraz inne dodatki (dodatkowe wynagrodzenia) za szczególne właściwości pracy, szczególne kwalifikacje lub warunki pracy,
   
• premie i nagrody regulaminowe oraz uznaniowe,
   
• dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych,
   
• wynagrodzenia dodatkowe za prace wykonywane w ramach obowiązującego wymiaru czasu pracy, lecz niewynikające z zakresu czynności,
   
• wynagrodzenia za czynności przewidziane do wykonania poza normalnymi godzinami pracy w zakładzie lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę (np. dyżury, pełnienie pogotowia domowego),
   
• wyrównanie do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę,
   
• wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy, wypłacane ze środków pracodawców (wynagrodzenia za urlopy wypoczynkowe i dla poratowania zdrowia, za czas niezdolności do pracy wskutek choroby, za czas przestoju niezawinionego przez pracownika i inne),
   
• nagrody jubileuszowe, odprawy rentowe i emerytalne, ekwiwalenty pieniężne za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i inne,
   
• uposażenia posłów i senatorów wraz z uposażeniem dodatkowym, odprawy emerytalne, rentowe i parlamentarne posłów i senatorów, odprawy pracowników biur klubów, kół poselskich i senatorskich oraz zespołów parlamentarnych w związku z zakończeniem kadencji Sejmu i Senatu, a także odprawy dla pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie wyboru, z którymi został rozwiązany stosunek pracy w związku z upływem kadencji,
   
• świadczenia o charakterze deputatowym (wartość świadczeń w części nieopłaconej przez pracownika) lub ich ekwiwalenty pieniężne (np. deputaty węglowe, energetyczne), a także ekwiwalenty za umundurowanie, jeśli obowiązek jego noszenia wynika z ustaw,
   
• świadczenia odszkodowawcze (w związku ze skróceniem okresu wypowiedzenia), dodatek wyrównawczy wypłacany pracownikom, których wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

Do wynagrodzeń osobowych nie zalicza się wynagrodzeń z tytułu rozporządzania przez pracowników prawami autorskimi do utworów stworzonych w ramach stosunku pracy.

Nie każde jednak wynagrodzenie o charakterze osobowym może być uwzględniane w płacy minimalnej. Zgodnie z art. 6 ust. 5 ustawy, przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia pracownika nie bierze się pod uwagę:

• nagrody jubileuszowej,
   
• odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy,
   
• wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych,
   
• dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej (zgodnie ze stanowiskiem resortu pracy również dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej zastąpionego ryczałtem - patrz pkt 7 dodatku).

Z powołanego przepisu nie wynika, że wyłączeniu z płacy minimalnej podlega tylko normalne wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych. Przyjmuje się, że w pojęciu tym mieści się również dodatek za tę pracę. Jest on bowiem składnikiem wynagrodzenia wypłacanego pracownikowi za świadczenie pracy ponadnormatywnej.