Odmienne uwzględnianie przychodu dla celów zawieszalności renty rodzinnej i socjalnej

Z racji kontynuowania nauki otrzymałem rentę rodzinną po zmarłym ojcu. Ponadto podjąłem obecnie starania o rentę socjalną. Pracuję na umowę o pracę osiągając wynagrodzenie w wysokości 1.600 zł. Dodatkowo wykonuję umowę zlecenia i z tego tytułu przychód mój wynosi 1.000 zł. Umowę zlecenia mam zawartą z innym podmiotem niż pracodawca i nie wykonuję jej na jego rzecz. Ponieważ jestem studentem i nie ukończyłem 26. roku życia, od wynagrodzenia ze zlecenia odprowadzany jest tylko podatek dochodowy. Czy renta rodzinna wliczy się do przychodu przy zawieszalności renty socjalnej, a renta socjalna przy zawieszalności renty rodzinnej? W jaki sposób ZUS ustali moje przychody do ewentualnej zawieszalności renty rodzinnej i socjalnej?

Pobierane świadczenia nie są traktowane jako przychody dla celów zawieszalności świadczeń emerytalno-rentowych. Dlatego też przy ustalaniu przychodu mającego wpływ na prawo do renty:

• socjalnej - nie zostanie uwzględniony przychód z racji pobieranej renty rodzinnej, 
   
• rodzinnej - nie zostanie uwzględniony przychód z racji pobierania renty socjalnej.

Ustawodawca dopuścił zbieg prawa do wymienionych świadczeń. Zasady ich wypłaty w sposób szczegółowy określa art. 9 ustawy o rencie socjalnej (Dz. U. z 2013 r. poz. 982 ze zm.).

Jeżeli chodzi o przychody wpływające na zawieszalność renty rodzinnej i renty socjalnej, to kwestie te regulują odpowiednio:

• ustawa emerytalna oraz 
   
• ustawa o rencie socjalnej.

W razie osiągania przychodu prawo do renty rodzinnej może ulec zawieszeniu, albo zmniejszeniu może ulec jej wysokość.

Zawieszenie albo zmniejszenie renty rodzinnej będzie miało miejsce w przypadku osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego (tj. z tytułu zatrudnienia, innej pracy zarobkowej albo prowadzenia pozarolniczej działalności) oraz z tytułu pełnienia służby mundurowej. Zasady te stosuje się również do osób:

• wyłączonych z obowiązku ubezpieczenia społecznego z tytułu ustalenia prawa do emerytury i renty lub 
   
• wykonujących działalność niepodlegającą obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu z uwagi na podleganie temu obowiązkowi z innego tytułu.

Stanowi o tym art. 104 ust. 1, 2, i ust. 4 ustawy emerytalnej.

Natomiast w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego (zatrudnienia, służby mundurowej, innej pracy zarobkowej albo prowadzenia działalności pozarolniczej) prawo do renty socjalnej zawiesza się za miesiąc, w którym zostały osiągnięte przychody w kwocie wyższej od wskazanego przez ustawodawcę pułapu. Ponadto prawo do renty socjalnej ulega zawieszeniu w razie osiągania przychodu:

• innego niż wymieniony wcześniej, zaliczonego do źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 200), lub 
   
• z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, opodatkowanych na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Wykazane różnice w podejściu ustawodawcy do przychodu mającego wpływ na zawieszalność świadczeń rentowych powodują, że przychód osiągany przez uczniów gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych i studentów, którzy nie ukończyli 26. roku życia - z tytułu wykonywania umowy agencyjnej lub umowy zlecenia (na zasadach wskazanych przez Czytelnika) albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia:

• pozostają bez wpływu na zawieszenie lub zmniejszanie renty rodzinnej, co wynika z faktu, iż osoby te nie podlegają obowiązkowi ubezpieczeń społecznych z tytułu wykonywania takiej umowy, 
   
• wpływają na zawieszenie renty socjalnej, co wynika z faktu, że od przychodu tego nie jest wprawdzie odprowadzana składka na ubezpieczenie społeczne, jednak podlega on opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

W celu rozliczenia świadczeń rentowych zostanie więc przyjęte, że osiągnięty przez Czytelnika przychód wyniósł odpowiednio:

• 1.600 zł miesięcznie w przypadku renty rodzinnej, 
   
• 2.600 zł miesięcznie w przypadku renty socjalnej.

W przypadku renty rodzinnej osiągnięty przychód nie spowoduje nawet jej zmniejszenia, a w przypadku renty socjalnej nie będzie powodował zawieszenia prawa do niej (patrz tabela). Kwestie te regulują art. 104 ust. 7-8 ustawy emerytalnej oraz art. 10 ust. 6 ustawy o rencie socjalnej.