Informacja o rozpoczęciu prowadzenia działalności

Za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się m.in. osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, a także wspólnika jednoosobowej spółki z o.o. oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej.

O ile w spółce cywilnej przedsiębiorcami są jej wspólnicy, o tyle w przypadku spółek handlowych status przedsiębiorcy przysługuje wyłącznie spółce, a nie jej wspólnikom. To wpływa na zasady rejestracji tych podmiotów we właściwych instytucjach. Wspólnicy spółki cywilnej - jako osoby fizyczne - podlegają bowiem wpisowi do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), a spółki handlowe podlegają wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS).

Płatnik składek podlegający wpisowi do CEIDG

Osoba fizyczna rozpoczynająca prowadzenie działalności gospodarczej (jednoosobowo lub w formie spółki cywilnej) zgłasza ten fakt jedynie w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). W tym celu składa wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej na formularzu CEIDG-1. Wniosek ten jest jednocześnie wnioskiem m.in. o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON), zgłoszeniem identyfikacyjnym, zgłoszeniem płatnika składek. Dane z tego wniosku organ ewidencyjny przesyła do ZUS wraz z kopią wpisu w CEIDG. Na ich podstawie organ rentowy sporządza pierwszorazowe zgłoszenie płatnika składek (formularz ZUS ZFA). Przedsiębiorca taki jest zwolniony z osobistego jego wypełnienia i złożenia w ZUS.

Warto zwrócić uwagę, że w Dz. U. z 2015 r. pod poz. 1893 została ogłoszona ustawa z dnia 25 września 2015 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz niektórych innych ustaw. Na jej podstawie znowelizowano m.in. przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Zgodnie z ustawą zmieniającą przedsiębiorca (w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej) będący płatnikiem składek na własne ubezpieczenia, będzie musiał - wraz z wnioskiem o wpis do CEIDG - dokonać:

• zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych i/lub ubezpieczenia zdrowotnego,
   
• zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny,
   
• zmiany danych wykazanych w ww. zgłoszeniach (oprócz danych, o których mowa w art. 36 ust. 14 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, tj. dotyczących tytułu do ubezpieczeń, rodzajów ubezpieczeń oraz terminów ich powstania).

Co ważne, ustawa zmieniająca wejdzie w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, czyli z dniem 19 maja 2016 r., jednak zgłoszeń w sposób określony powyżej (tj. bezpośrednio w CEIDG) będzie można dokonywać po upływie 12 miesięcy od dnia jej wejścia w życie, czyli od 20 maja 2017 r.

Płatnik podlegający wpisowi w KRS

Inne reguły w zakresie dokonywania zgłoszenia w ZUS obowiązują płatnika składek będącego podmiotem podlegającym wpisowi do KRS. Od 1 grudnia 2014 r. takie podmioty są zwolnione z obowiązku przekazywania do ZUS dokumentów zgłoszeniowych płatnika składek, a także dokumentów aktualizujących dane. Aktualnie dane o firmie wpisane do KRS (tzw. "dane podstawowe") są automatycznie przekazywane do Centralnego Rejestru Podmiotów - Krajowej Ewidencji Podatników (CRP KEP) oraz rejestru REGON. Za pośrednictwem CRP KEP trafiają też do Centralnego Rejestru Płatników Składek (prowadzonego przez ZUS). Przekazywanie dotyczy tylko danych wpisanych do KRS.

Druki ZUS ZPA i ZUS ZFA dostępne są w serwisie www.druki.gofin.pl, w dziale Składki ZUS.

Natomiast pozostałe dane, tzw. "dane uzupełniające", potrzebne m.in. w ZUS, podmioty są zobowiązane przekazać do urzędu skarbowego na jednym formularzu NIP-8 - "Zgłoszenie identyfikacyjne/zgłoszenie aktualizacyjne w zakresie danych uzupełniających". W druku tym płatnik składek wpisuje m.in.: nazwę skróconą, datę powstania obowiązku opłacania składek, wykaz rachunków bankowych, adres do korespondencji, adres prowadzenia działalności.

Druk ten składa się tylko w urzędzie skarbowym (właściwym w sprawach ewidencyjnych), który przekaże dane uzupełniające m.in. do ZUS. Na podstawie danych podstawowych oraz uzupełniających ZUS utworzy konto płatnika składek oraz sporządzi za niego dokumenty zgłoszeniowe (ZUS ZPA, ZUS ZAA oraz ZUS ZBA). Organ ten sporządzi je pod warunkiem, że wniosek w KRS został wypełniony poprawnie, a druk NIP-8 został zgłoszony w urzędzie skarbowym w ciągu 7 dni od daty rejestracji firmy w KRS. W przeciwnym razie ZUS przeprowadzi postępowanie wyjaśniające.