Adres zamieszkania oraz numer PESEL w skierowaniu na badania wstępne

Zakres i tryb przeprowadzania badań lekarskich został zawarty w rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 2067), dalej rozporządzeniu. Zgodnie z treścią § 4 tego aktu prawnego, badanie profilaktyczne przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę, które zawiera:

• określenie rodzaju badania profilaktycznego, jakie ma być wykonane (wstępne, okresowe czy kontrolne), 
   
• w przypadku osób przyjmowanych do pracy lub pracowników przenoszonych na inne stanowiska pracy - określenie stanowiska pracy, na którym osoba ta ma być zatrudniona (pracodawca może podać w skierowaniu dwa lub więcej stanowisk pracy, w kolejności odpowiadającej potrzebom zakładu), 
   
• w przypadku pracowników - określenie stanowiska pracy, na którym pracownik jest zatrudniony, 
   
• opis warunków pracy uwzględniający informacje o występowaniu na stanowisku lub stanowiskach pracy czynników niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia lub czynników uciążliwych i innych wynikających ze sposobu wykonywania pracy, z podaniem wielkości narażenia oraz aktualnych wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, wykonanych na tych stanowiskach.

W rozporządzeniu zamieszczono także wzór skierowania na badanie. Formularz ten jest standardowy dla wszystkich rodzajów badań profilaktycznych (oznacza się właściwe) i wymaga podania oprócz imienia i nazwiska, także adresu zamieszkania oraz numeru PESEL. Wobec tego, iż w katalogu danych, zamieszczonym w art. 22¹ § 1 K.p., tj. tych, które pracodawca może żądać w trakcie rekrutacji (zanim dojdzie do zatrudnienia kandydata) nie wymienia się wspomnianych danych, uzasadnione są wątpliwości, czy pozycje te należy wypełniać także w skierowaniu na badania wstępne kandydata na pracownika. Na zapytanie naszego Wydawnictwa, Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w dniu 24 września 2019 r. odpowiedziało twierdząco. Organ wyjaśnił, że: "(...) Zgodnie z art. 22¹ § 1 Kodeksu pracy od osoby ubiegającej się o zatrudnienie pracodawca może żądać wyłącznie podania danych osobowych obejmujących:

1) imię (imiona) i nazwisko;

2) datę urodzenia;

3) dane kontaktowe wskazane przez taką osobę;

4) wykształcenie;

5) kwalifikacje zawodowe;

6) przebieg dotychczasowego zatrudnienia.

Jednakże pracodawca, na podstawie art. 22¹ § 4 K.p. ma prawo żądać od osoby ubiegającej się o zatrudnienie podania innych, niż wyżej wymienione, danych osobowych, w przypadku gdy jest to niezbędne do zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa.

Minimalny zakres danych, jakie powinna zawierać dokumentacja medyczna w odniesieniu do oznaczenia pacjenta, został określony w art. 25 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2019 r. poz. 1127) i ma on pozwalać na ustalenie tożsamości pacjenta. Z tego powodu wzór skierowania na badania lekarskie, w tym badania wstępne, uwzględnia również numer PESEL i miejsce zamieszkania osoby kierowanej na badania lekarskie.

Istotą wstępnych badań lekarskich, tak jak i badań okresowych czy kontrolnych, jest orzeczenie lekarskie, co do braku przeciwwskazań lub zdolności do wykonywania przez osobę skierowaną na badania lekarskie, pracy na określonym stanowisku oraz w warunkach opisanych w skierowaniu wydanym przez pracodawcę danej osobie. Jednostka medycyny pracy ma obowiązek weryfikacji tożsamości osoby objętej skierowaniem wydanym przez pracodawcę, tak aby upoważniony pracownik tej jednostki miał możliwość potwierdzenia faktu, że ma do czynienia z osobą objętą skierowaniem pracodawcy w zestawieniu z jej dokumentem tożsamości.

W świetle powyższego wskazać należy, że wydawane przez pracodawcę skierowanie na badania lekarskie służy spełnieniu obowiązku przeprowadzenia badań lekarskich wynikających z art. 229 K.p., w tym również w odniesieniu do osób przyjmowanych do pracy. Ponadto nie bez znaczenia dla powyższej analizy wydaje się pozostawać fakt, że wydane przez pracodawcę skierowanie na badania lekarskie stanowi element dokumentacji medycznej prowadzonej przez jednostkę medycyny pracy. Należy bowiem zauważyć, że orzeczenie lekarskie nie jest dokumentem samoistnym, gdyż zgodnie z art. 229 § 4 K.p. odnosi się do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy udokumentowanych w wydanym przez pracodawcę skierowaniu na badania lekarskie. Powyższe potwierdza również regulacja zawarta w art. 229 § 1³ K.p., która uprawnia pracodawcę do żądania od osoby przyjmowanej do pracy nie tylko orzeczenia lekarskiego, ale i skierowania na badania będącego podstawą wydania tego orzeczenia. Uwzględniając powyższe należy stwierdzić, że zakres danych osobowych objęty skierowaniem na badania lekarskie nie stanowi naruszenia art. 22¹ § 1 K.p., gdyż dane te służą przeprowadzeniu weryfikacji tożsamości osoby przyjmowanej do pracy objętej skierowaniem pracodawcy i zgłaszającej się na badania lekarskie w celu realizacji ustawowo określonego celu.".