Szkolenia w zakresie bhp

Brak odpowiednich kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, jak również dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy ma ten skutek, że pracodawca nie może pracownika dopuścić do pracy (art. 237³ § 2 K.p.). Stąd na pracodawcy spoczywa obowiązek organizowania szkoleń z zakresu bhp, które dzielimy na:

• szkolenia wstępne:
• ogólne, zwane dalej "instruktażem ogólnym",
• na stanowisku pracy, zwane dalej "instruktażem stanowiskowym",
• szkolenia okresowe.

Sposób i zasady organizowania szkoleń zostały określone w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. nr 180, poz. 1860), dalej rozporządzenia w sprawie szkoleń.

Wstępne

Instruktaż ogólny odbywają, przed dopuszczeniem do wykonywania pracy, nowo zatrudnieni pracownicy, studenci odbywający u pracodawcy praktykę studencką oraz uczniowie odbywający praktyczną naukę zawodu. Prowadzi go pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy, osoba wykonująca u pracodawcy zadania tej służby albo pracodawca, który sam wykonuje takie zadania, lub pracownik wyznaczony przez pracodawcę posiadający zasób wiedzy i umiejętności zapewniający właściwą realizację programu instruktażu, mający aktualne zaświadczenie o ukończeniu wymaganego szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Instruktaż stanowiskowy przeprowadza się przed dopuszczeniem do wykonywania pracy:

• pracownika zatrudnianego na stanowisku robotniczym oraz innym, na którym występuje narażenie na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych,
• pracownika przenoszonego na stanowisko, o którym mowa w pierwszym myślniku,
• ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktykę studencką.

Pracownik wykonujący pracę na kilku stanowiskach pracy powinien odbyć instruktaż stanowiskowy na każdym z nich.

Uwaga! W przypadku wprowadzenia na stanowisku zmian warunków techniczno-organizacyjnych, w szczególności zmian procesu technologicznego, zmian organizacji stanowisk pracy, wprowadzenia do stosowania substancji o działaniu szkodliwym dla zdrowia albo niebezpiecznym oraz nowych lub zmienianych narzędzi, maszyn i innych urządzeń - pracownik zatrudniony na tym stanowisku odbywa instruktaż stanowiskowy przygotowujący go do bezpiecznego wykonywania pracy w zmienionych warunkach.

Instruktaż stanowiskowy przeprowadza wyznaczona przez pracodawcę osoba kierująca pracownikami lub pracodawca, jeżeli osoby te posiadają odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe oraz są przeszkolone w zakresie metod prowadzenia instruktażu stanowiskowego.

Odbycie instruktażu ogólnego oraz instruktażu stanowiskowego pracownik potwierdza na piśmie w karcie szkolenia wstępnego, która jest przechowywana w części B akt osobowych pracownika. Wzór karty szkolenia wstępnego jest określony w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

Okresowe

W trakcie zatrudnienia pracodawca ma obowiązek organizować szkolenia okresowe. Ma ono na celu aktualizację i ugruntowanie wiedzy oraz umiejętności w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, jak również zaznajomienie uczestników szkolenia z nowymi rozwiązaniami techniczno-organizacyjnymi w tym zakresie.

Szkolenie okresowe przeprowadza się:

• nie rzadziej niż raz na 3 lata, a na stanowiskach, na których są wykonywane prace szczególnie niebezpieczne, nie rzadziej niż raz w roku (w formie instruktażu) - w przypadku pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych,
• nie rzadziej niż raz na 5 lat (w formie kursu, seminarium lub samokształcenia kierowanego) w przypadku:
• osoby będącej pracodawcami oraz innej, kierującej pracownikami, w szczególności kierowników, mistrzów i brygadzistów,
• pracowników inżynieryjno-technicznych, w tym projektantów, konstruktorów maszyn i innych urządzeń technicznych, technologów i organizatorów produkcji,
• pracowników służby bezpieczeństwa i higieny pracy i innych osób wykonujących zadania tej służby,
• innych, niewymienionych pracowników, których charakter pracy wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub niebezpieczne albo z odpowiedzialnością w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
• nie rzadziej niż raz na 6 lat w przypadku pracowników na stanowiskach administracyjno-biurowych (wyjątek przewidziano w art. 237³ § 2² K.p.).

Szkolenie co do zasady może być organizowane i prowadzone przez pracodawców lub na ich zlecenie, przez jednostki organizacyjne prowadzące działalność szkoleniową w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (§ 4 ust. 1 rozporządzenia) i odbywają się w czasie pracy, co wynika z treści art. 237³ § 2 K.p., jak również rozporządzenia w sprawie szkoleń. Powyższe skutkuje tym, że:

• czas szkolenia wliczany jest do czasu pracy pracownika,
• jeżeli szkolenie nie może odbyć się w godzinach pracy pracownika, wówczas czas jego odbycia traktuje się jako pracę w godzinach nadliczbowych.

Jeżeli szkolenie organizuje pracodawca, spoczywają na nim obowiązki organizatora, o których mowa w § 5 rozporządzenia.